به عفونت مقاربتی (STI) که توسط باکتری نایسریا گونوره بوجود می‌آید، بیماری سوزاک می‌گویند.
این عفونت رایج معمولا مناطق گرم و مرطوب بدن را مورد هدف قرار می‌دهد. این مناطق عبارتند از:
- مجرای ادرار
- چشم ها
- گلو
- واژن
- مقعد
- دستگاه تناسلی زنان (لوله های فالوپ، دهانه رحم و رحم)
افراد ممکن است با هر سن یا جنسیتی به سوزاک مبتلا شوند، اما این بیماری معمولا، در بین نوجوانان و جوانان بین ۱۵ تا ۲۴ سال رایج است. درصورت عدم درمان سوزاک ممکن است نگرانی های طولانی مدت سلامتی و در برخی موارد ناباروری ایجاد شود. اما درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها عفونت را درمان کرده و عوارض جانبی را کاهش می‌دهد.
سوزاک چگونه منتقل می شود؟
روش‌های کلی انتقال سوزاک عبارتند از:
- رابطه جنسی دهانی
- رابطه جنسی مقعدی
- رابطه جنسی واژینال
استفاده از کاندوم و دیگر روش‌های بازدارنده هنگام انجام فعالیت‌های جنسی تا حد زیادی احتمال انتقال یا ابتلا به بیماری‌های مقاربتی مانند سوزاک را کاهش می‌دهد. فراموش نکنید که این روش‌ها خطر انتقال بیماری را به طور کامل از بین نمی‌برند، به‌خصوص اگر به درستی آنها را به کار نگیریم.
براساس برخی شواهد، سوزاک دهانی می تواند از طریق بوسیدن با زبان نیز منتقل شود. با این حال، همچنان نیاز به انجام تحقیقات بیشتری برای تایید این موضوع است.
افرادی که قبلا به سوزاک مبتلا شده‌اند، بیشتر در معرض ابتلای مجدد به این بیماری قرار دارند. همچنین، اگر اقدام به درمان سوزاک نشود، احتمال ابتلا به سایر بیماری‌های مقاربتی افزایش می‌یابد.
از روش‌های دیگر انتقال سوزاک، از مادر به فرزند است؛ به این شکل که نوزاد در حین زایمان به بیماری مبتلا می‌شود.
بیشتر بخوانید: سنگ ادراری
علائم سوزاک
در صورت ابتلا به سوزاک، ممکن است هیچ علامتی بروز نکند؛ با این حال، فرد همچنان ناقل بوده و می‌تواند عفونت را گسترش دهد. در ادامه به علائم این عفونت در مردان، زنان و یا به طور مشترک می‌پردازیم.
علائم سوزاک در مردان
معمولا طی ۲ تا ۳۰ روز پس از قرار گرفتن در معرض بیماری، علائم سوزاک بروز می‌کند. به طور کلی، بروز علائم ممکن است تا چندین هفته زمان ببرد و یا اصلا علائمی دیده نشود.
سوزش یا درد در هنگام ادرار از علائم اولیه این بیماری است. سایر علائم احتمالی در مردان شامل موارد زیر است:
- تکرر ادرار
- ترشح یا نشت ماده چرک مانند از آلت تناسلی (این ترشح می تواند زرد، سفید، بژ یا سبز باشد)
- تغییر رنگ و تورم در دهانه آلت تناسلی
- تورم یا درد بیضه
- خارش و درد در مقعد
- خونریزی یا ترشح مقعدی
- درد هنگام اجابت مزاج
علائم سوزاک در زنان
سوزاک در بسیاری از زنان، علائمی ایجاد نمی‌کند. با این حال، در صورت بروز علائم، معمولا از یک روز تا چند هفته بعد شاهد آن خواهیم بود.
علائم این بیماری در زنان اغلب نسبتاً خفیف است. علاوه بر این، آنها می توانند بسیار شبیه به علائم مخمر واژن یا سایر عفونت های باکتریایی به نظر برسند، که می تواند تشخیص آنها را حتی دشوارتر کند. علائم احتمالی عفونت سوزاک در زنان عبارتند از:
- ترشحات آبکی، کرمی یا سبز رنگ واژینال
- درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
- میل به دفع بیشتر ادرار
- پریودهای سنگین تر یا لکه بینی بین پریودها
- درد در هنگام رابطه جنسی نفوذی واژینال
- درد شدید در زیر شکم
- خارش و درد در مقعد
- خونریزی یا ترشح مقعدی
- حرکات روده دردناک
سایر علائم سوزاک
سوزاک علاوه بر آلت تناسلی زنان و مردان، می تواند دهان و گلو را نیز به عفونت دچار کند. علائم سوزاک دهان شامل موارد زیر است:
- گلو درد مداوم
- التهاب و قرمزی در گلو
- تورم در غدد لنفاوی گردن
- تب
براساس منابع معتبر، سوزاک به ندرت ممکن است که به چشم‌ها منتقل شود. این انتقال از طریق لمس محل عفونت و سپس تماس دست با چشم اتفاق می‌افتد.
علائم کنژنکتیویت گنوکوکی یا سوزاک چشم موارد زیر را شامل می‌شود:
- درد، سوزش و حساسیت چشم
- تورم در پلک
- التهاب و قرمزی چشم
- مخاط رشته ای سفید یا زرد در اطراف چشم
اگر در معرض عفونت سوزاک قرار گرفتیم، چه کنیم؟
در صورت بروز هر نوع علائم و یا قرار گرفتن در معرض عفونت، فعالیت‌های جنسی باید تا حد امکان متوقف شده و برای انجام آزمایش، به پزشک متخصص مراجعه شود.
معمولا، در طول روند درمان، سوالاتی مانند سوالات زیر از بیمار پرسیده می‌شود:
- علائم
- سابقه سلامت جنسی
- شریک جنسی
علت ابتلا به سوزاک
عامل تولید کننده سوزاک، باکتری نایسریا گونوره است که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود.
فاکتورهای خطر
زنان جوان‌تر از ۲۵ سال و مردانی که نوع خاصی از رابطه جنسی را با همجنس خود دارند، بیشتر در معرض ابتلا به سوزاک هستند. سایر عواملی که خطر ابتلا به سوزاک را افزایش می‌دهند، عبارتند از:
- داشتن شریک جنسی جدید
- داشتن شریک جنسی که شرکای جنسی دیگری دارد
- داشتن بیش از یک شریک جنسی
- داشتن سوزاک یا سایر عفونت های مقاربتی قبل از ابتلای مجدد
بیشتر بخوانید: ارتباط مشکلات جنسی با دیابت
راه های پیشگیری از ابتلا به سوزاک
روش‌های متعددی برای پیشگیری از ابتلا یا انتقال سوزاک وجود دارند که عبارتند از:
خودداری از رابطه جنسی
استفاده از کاندوم برای مقاربت جنسی
استفاده از کاندوم یا یک محافظ دندانی برای رابطه جنسی دهانی
اطمینان از عدم آلودگی همسر یا شریک جنسی
در صورتی که همسر یک شخص در معرض سوزاک قرار گرفته باشد یا هر گونه علائم عفونت را داشته باشد، باید با پزشک مشورت کرد.
درمان سوزاک
در صورتی که آزمایش عفونت سوزاک مثبت باشد، بیمار و همسر یا شریک جنسی اش باید تحت درمان با آنتی‌بیوتیک قرار بگیرند و تا زمان اتمام درمان از رابطه جنسی اجتناب کنند. پس از اتمام درمان، برای بیشتر افراد نیازی به مراجعه جهت آزمایش نمی‌باشد. هرچند برای برخی بیماران توصیه به آزمایش مجدد می‌شود و پزشک در این خصوص تصمیم خواهد گرفت. آزمایش مجدد باید ۷ روز پس از درمان انجام شود.
در صورتی که یک زن باردار باشد و مبتلا به سوزاک شده باشد، به نوزاد پماد چشم داده می شود تا از انتقال سوزاک جلوگیری شود. هرچند ممکن است در صورتی که عفونت چشمی ایجاد شود نیاز به آنتی بیوتیک باشد.
نتیجه گیری
به طور کلی، در صورت قرارگیری در معرض عفونت سوزاک، باید سریعا اقدام به انجام آزمایش کرد و نباید فراموش کرد که این بیماری، یک بیماری رایج بوده و ابتلا به آن باعث شرمساری فرد نمی‌شود. با این حال، برای جلوگیری از ابتلا به آن، استفاده از روش‌های بازدارنده برای فعالیت‌های جنسی و کسب اطلاعات کافی درباره این بیماری‌ها بسیار حائز اهمیت است.
