وازکتومی در مردان چیست و چگونه سبب عقیم سازی میشود؟ چه مدت پس از انجام این عمل امکان برقراری رابطه جنسی وجود دارد؟ وازکتومی موقت چیست و آیا امکان بازگرداندن وازکتومی وجود دارد؟ با ما همراه باشید تا در این مقاله به وازکتومی و سوالات پیرامون آن، بپردازیم و در مورد آن اطلاعات بیشتری به دست آوریم.
وازکتومی نوعی روش کنترل بارداری در مردان است که باعث جلوگیری از ورود اسپرم در مایع منی میشود. این کار با برش و بستن لوله های حامل اسپرم انجام می شود. قبل از تصمیم گیری و انجام وازکتومی باید اطمینان داشته باشید که نمی خواهید در آینده فرزندی داشته باشید. اگرچه برگشت وازکتومی امکان پذیر است، اما باید وازکتومی را یک روش دائمی از کنترل بارداری در مردان دانست.
دلیل انجام وازکتومی چیست؟
وازکتومی برای مردانی که مطمئن هستند نمی خواهند در آینده صاحب فرزند شوند، یک انتخاب مطمئن و مؤثر در جلوگیری از فرزند دار شدن است. انجام وازکتومی تقریباً به طور ۱۰۰ درصدی در جلوگیری از بارداری موثر است.
وازکتومی به این معنی است که شما نیازی به انجام مراحل کنترل بارداری قبل از رابطه جنسی، مانند استفاده از کاندوم و یا قرص های پیشگیری از بارداری ندارید.
عمل وازکتومی در مردان چگونه انجام می شود؟
عمل وازکتومی یک عمل بی خطر و سرپایی است که در جهت بستن لوله‌های منتقل کننده اسپرم در مردان انجام میشود. این عمل که یک روش دائمی در جهت جلوگیری از بارورسازی است، در مدت زمان کوتاهی در حدود ۱۰ تا ۳۰ دقیقه و به کمک بی حسی انجام خواهد شد. البته عمل وازکتومی در مردان به دو روش مختلف انجام میشود که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
انواع وازکتومی
وازکتومی و عمل بستن لوله‌ها در مردان، به طور کلی به دو صورت انجام میشود که در هیچ یک از این روش‌ها از بیهوشی استفاده نمی‌شود. البته موارد استثنایی وجود دارد که پزشک بر اساس شرایط جسمی و آمادگی افراد، به جای بی حسی، بیهوش کردن بیمار را مناسب بداند.
- وازکتومی با استفاده از تیغ جراحی
در این روش، پزشک با ایجاد برش‌های کوچک بر روی ناحیه بیضه، به مجرای انتقالی اسپرم که مجرای وابران نامیده میشود، دسترسی پیدا می‌کند. پزشک در این مرحله، قسمت کوچکی از مجرای وابران را برش داده و انتهای آن را با کمک دستگاهی مخصوص سوزانده و یا به کمک گره زدن با نخ، مسدود خواهد کرد. سپس محل برش‌های جراحی را نیز، با کمک بخیه بسته و یا آن را با استفاده از چسب پوست، به طور کامل می‌بندد.
- وازکتومی بدون استفاده از تیغ جراحی
در این روش پزشک به جای استفاده از تیغ جراحی و ایجاد برش بر روی پوست، یک سوراخ کوچک بر روی بیضه‌ها ایجاد می‌کند. پس از پیدا کردن مجرای وابران از طریق این سوراخ، قسمتی از آن را برش داده و مانند روش قبل، انتهای آن را مسدود خواهد کرد. در این روش، سوراخ‌های ایجاد شده بر روی پوست معمولا کوچک بوده و نیازی به بخیه ندارد.
مزایای وازکتومی
عمل وازکتومی در مردان همان گونه که گفته شد، یک عمل ساده، بی خطر و سرپایی است که در مدت زمان کوتاهی انجام خواهد شد. عمل وازکتومی افزون بر این، مزایای متعدد دیگری دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
- بستن لوله‌های انتقال دهنده اسپرم از طریق عمل وازکتومی، دوران نقاهت کوتاهی داشته و روند زندگی فرد را دچار اختلال نخواهد کرد.
- عمل وازکتومی در مردان، یک روش قطعی برای جلوگیری از بارور شدن و بارداری بوده و با انجام آن، هیچ گونه اسپرمی هنگام انزال در مایع منی وجود نخواهد داشت.
- مجرای انتقال اسپرم پس از انجام وازکتومی، به طور کامل بسته شده و تا پایان عمر، فرد دیگر نیازی به تکرار جلسات درمانی نخواهد داشت.
- عمل وازکتومی، به معنای پایان رابطه جنسی نبوده و تاثیر وازکتومی بر میل جنسی، انزال، تجربه ارگاسم و روابط جنسی فرد صفر بوده و تنها از بارداری جلوگیری می‌کند.
- انجام وازکتومی در مردان در مقایسه با روش‌های قطعی پیشگیری از بارداری و حاملگی در زنان، هزینه مالی و همچنین، هزینه زمانی بسیار کمتری داشته و از هر نظر راهکاری مناسب‌تر و به صرفه است.
عوارض وازکتومی
عمل وازکتومی در مردان گرچه مانند هر عمل دیگری عوارض و معایبی خواهد داشت، اما عوارض آن عموما خفیف بوده و بعد از مدت کوتاهی به خوبی برطرف خواهند شد. در واقع می‌توان گفت مزایای عمل وازکتومی در مقایسه با عوارض آن، بسیار بیشتر بوده و به همین دلیل، انجام آن به افرادی که به دنبال یک راه قطعی برای جلوگیری از بارداری هستند، توصیه شده است. برخی از عوارضی که ممکن است پس از وازکتومی تجربه کنید عبارتند از:
- کبودی و التهاب
- احساس فشار و یا درد در بیضه‌ها
- بروز عفونت در ناحیه جراحی شده
- اسپرماتوسل که به بروز کیست اسپرم در اپی‌دیدیم گفته میشود.
- هیدروسل که به تشکیل کیست حاوی مایعات در بیضه‌ها اشاره دارد.
- گرانولوم اسپرم که در اثر تجمع اسپرم‌ها به صورت غده‌های کوچک شکل می‌گیرد.
عوارض گفته شده در بالا، غالبا کوتاه مدت بوده و جای نگرانی نخواهند داشت. اما در صورت ادامه‌دار بودن دردها و عوارض، لازم است حتما به بهترین متخصص اورولوژی در تهران مراجعه کرده و از او کمک بخواهید.
زمان مناسب برای رابطه جنسی بعد از انجام عمل وازکتومی
روش وازکتومی همان گونه که می‌دانید، یک روش قطعی پیشگیری از بارداری بوده و اثربخشی بالایی دارد. اما بهتر است بلافاصله پس از انجام وازکتومی، اقدام به برقراری رابطه جنسی نکرده و یا با انجام آزمایشات پیگیری مربوطه، از نبودن اسپرم در مایع منی اطمینان حاصل کنید.
وازکتومی موقت و وازکتومی معکوس
عمل وازکتومی که به بستن لوله‌های انتقال اسپرم در مردان منجر میشود، یک روش دائمی و قطعی در جلوگیری از بارور سازی و بارداری خواهد بود. به همین دلیل، وازکتومی موقت معنایی را در بر نداشته اما به جای آن می‌توان از واژه وازکتومی معکوس استفاده کرد که امکان بازگرداندن وازکتومی را برای فرد فراهم می‌کند. وازکتومی معکوس ضمن محدودیتهایی که دارد، همیشه موفقیت‌آمیز نبوده اما یک گزینه مناسب برای کسانی است که از تصمیم خود منصرف شده و دوباره قصد فرزندآوری و بچه‌دار شدن را دارند. در وازکتومی معکوس، پزشک دوباره لوله‌های انتقال اسپرم را به یکدیگر متصل کرده و از این طریق، مسیر انتقال اسپرم را مجددا باز می‌کند.
نتیجه‌گیری
وازکتومی به صورت فوری از بارداری پیشگیری نمی‌کند و بهتر است تا زمانی که پزشک تأیید کند اسپرم در مایع منی شما وجود ندارد از یک روش جایگزین جلوگیری از بارداری استفاده کنید. قبل از داشتن رابطه جنسی بدون محافظت، باید چندین ماه یا بیشتر صبر کنید و ۱۵ تا ۲۰ بار یا بیشتر انزال کنید تا اسپرم از مایع منی شما پاک شود. برای موفقیت در این عمل بهتر است که مراقبت های بعد از عمل وازکتومی را به خوبی رعایت کنید.
اکثر پزشکان شش تا ۱۲ هفته پس از جراحی، آزمایش مایع منی برای بررسی وجود اسپرم را انجام می‌دهند تا اطمینان حاصل کنند که هیچ اسپرمی در مایع منی فرد وجود ندارد. برای بررسی باید نمونه‌های اسپرم را به پزشک خود دهید و برای تولید نمونه اسپرم، لازم است خودارضایی کرده و پس از انزال، منی خود را در یک ظرف بریزید و یا از کاندوم مخصوص برای جمع آوری منی در حین رابطه استفاده کنید. سپس مایع منی شما زیر میکروسکوپ بررسی خواهد شد تا مشخص شود آیا اسپرم در آن وجود دارد یا خیر.
وازکتومی روشی موثر در جلوگیری از بارداری است، اما از شما یا همسرتان در برابر عفونت‌های مقاربتی مانند کلامیدیا یا اچ آی وی (ایدز) محافظت نمی‌کند. به همین دلیل، اگر در معرض ابتلا به عفونت مقاربتی هستید، حتی پس از وازکتومی نیز باید از انواع دیگر روش های محافظت مانند کاندوم استفاده کنید.
