ناباروری مردان چه دلایلی دارد؟ علائم ناباروری مردان شامل چه مواردی است؟ چه عواملی احتمال بروز ناباروری را در مردان افزایش می‌دهد؟
ناباروری یک مشکل شایع در مردان بوده و هنگامی ایجاد می‌شود که فرد از نظر جنسی توانایی باروری نداشته باشد. قدرت باروری مردان به کیفیت مایع منی و تعداد اسپرم، قدرت حرکت اسپرم، توانایی حرکت اسپرم برای لقاح با تخمک و … بستگی دارد. در صورت وجود مشکلات ناباروری، باید بدانید راه‌های درمانی بسیاری در این زمینه وجود داشته که می‌توانید با کمک آن‌ها و مراجعه به پزشک متخصص، احتمال باروری را در خود افزایش داده و این مشکل را رفع کنید.
ناباروری مردان چیست؟
ناباروری مشکلی در سیستم تولید مثل است که از باروری تخمک جلوگیری می‌کند. اگر یک زن و مرد بیش از یک سال رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشند و زن باردار نشود، ممکن است شما، او یا هر دوی شما دچار مشکلات ناباروری باشید.
ناباروری مردان چقدر رایج است؟
می‌توان گفت ناباروری مردان یک مسئله رایج است، بیش از پنج میلیون زوج با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. ناباروری از هر شش زوجی که قصد باردار شدن دارند، یکی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. حداقل در نیمی از موارد ناباروری، یک عامل مردانه عامل اصلی یا موثر است.
علائم ناباروری مردان چیست؟
وجود اختلالات هورمونی از جمله شایع‌ترین علائم ناباروری مردان است. این اختلالات ممکن است به دلیل کاهش تولید هورمون تستوسترون، که از مهمترین هورمون‌های موثر در باروری مردان به شمار می‌آید، یا به دلیل وجود مشکلاتی در غده هیپوفیز که مسئول تولید هورمون‌های LH و FSH است، رخ دهد.
وجود اختلالات در نعوظ می‌تواند نشانه‌ای دیگر از ناباروری در مردان باشد. مشکلات هورمونی یا اختلالات فیزیکی نیز ممکن است باعث این اختلال شوند. به همین دلیل در صورت ادامه مشکل، توصیه می‌شود حتما به متخصص درمان نعوظ مراجعه کنید.
تغییرات در بیضه‌ها نیز می‌تواند موجب بروز ناباروری در مردان شود. این تغییرات شامل کوچک بودن بیش از حد بیضه‌ها، واریکوسل، سفت بودن بیضه‌ها، وجود التهاب یا درد در کیسه‌های بیضه است.
چاقی و اضافه وزن ممکن است به کیفیت اسپرم‌ها آسیب برساند و به ناباروری منجر شود.
وجود مشکلات در انزال مانند عدم خروج مایع منی بعد از ارگاسم طبیعی (انزال معکوس یا عقب گرد)، خروج قطره‌ای مایع منی و … نیز می‌تواند نشانه‌ای از ناباروری در مردان باشد.
از جمله دیگر علائم ناباروری در مردان نیز، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ناتوانی جنسی
- کاهش میل جنسی
- شفاف و آبکی بودن مایع منی
- کم بودن حجم مایع منی خارج شده
- رشد غیر طبیعی پستان‌‌‌ها و یا تغییر در رشد موها
- داشتن سابقه جراحی بیضه و آلت تناسلی مانند فتق، جراحی ترمیمی وازکتومی و …
چه ویژگی هایی احتمال ناباروری در مردان را افزایش می‌دهد؟
برخی از مردان بیشتر از دیگران احتمال تجربه ناباروری دارند. احتمال این وجود دارد که:
- بیش از ۴۰ سال سن دارند.
- آن دسته از افرادی که اضافه وزن یا چاقی دارند.
- در معرض سموم محیطی از جمله سرب، کلسیم، سموم دفع آفات یا جیوه قرار گرفته‌اند.
- افراد معتاد به انواع مواد مخدر و مشروبات الکلی که در آن ها شانس باروری به شکل چشمگیری پایین است.
- مصرف برخی از داروها از جمله سیپروترون، فلوتامید، اسپیرونولاکتون، بیکالوتامید، سایمتیدین یا کتوکونازول
- قرار گرفتن در معرض گرمای بیش از حد که درجه حرارت بیضه شما را افزایش می‌دهد.
- سابقه ابتلا به انواع بیماری‌های مرتبط با دستگاه تناسلی مردان
- سابقه ابتلا به بیماری واریکوسل که در آن رگ‌های کیسه بیضه گشاد شده هستند, یکی از دیگر علل ناباروری در مردان است.
علائم ناباروری مردان چیست؟
ناباروری خود یک علامت است. با این حال، توصیف علائم منفی روان‌شناختی و عاطفی ناباروری در زوجی که می‌خواهند بچه‌دار شوند بسیار دشوارتر است.
احساس افسردگی، از دست دادن، اندوه، عدم کفایت و عدم موفقیت در مردان و همچنین زنان متقاضی بارداری شایع است.
افراد یا زوجینی که هر یک از این احساسات را تجربه می‌کنند ممکن است بخواهند از یک درمانگر یا روانپزشک با تجربه در برخورد با مسائل ناباروری،کمک حرفه‌ای بگیرند. چنین ارائه‌دهندگانی می‌توانند به شما کمک کنند تا واقعاً با اوضاع کنار بیایید و حتی در حین گذراندن دوره درمانی از شما پشتیبانی کنند.
ناباروری مردان چگونه ارزیابی و تشخیص داده می شود؟
تشخیص با معاینه کامل بدنی برای تعیین وضعیت کلی سلامت شما و شناسایی مشکلات جسمی که ممکن است روی باروری شما تأثیر بگذارد، آغاز می‌شود. متخصصین همچنین ممکن است با شما و همسرتان در مورد عادات جنسی خود مصاحبه کند. و مهمترین اقدام سونوگرافی بیضه‌ها و آزمایش آنالیز اسپرم است.
علت ناباروری مردان چیست؟
دلایل ناباروری مردان به عوامل مختلفی بستگی دارد. برخی از این دلایل ممکن است به عوامل خارجی مرتبط با شرایط زندگی یا حتی بیماری‌ها برگردد. اما نکته حائز اهمیت این است که اغلب این مسائل قابل پیشگیری و درمان هستند. در ادامه، به بررسی عوامل اصلی ناباروری مردان پرداخته‌ایم:
- اختلالات اسپرم
اسپرم‌ها نقش بسیار مهمی در فرآیند باروری مردان دارند. کمبود تعداد اسپرم‌ها یا کاهش کیفیت آن‌ها می‌تواند باعث ناتوانی در باروری شود. این مشکل می‌تواند در اثر عوامل مختلفی مانند مواجه با مواد شیمیایی سمی یا اشعه‌های مضر ایجاد شود.
- اختلالات نعوظ
نعوظ، حفظ حالت مناسب در آمیزش جنسی، امری بسیار حیاتی است. در صورت عدم توانایی در حفظ نعوظ، احتمال باروری فرد کاهش می‌یابد.
- اختلالات انزال
عدم توانایی در انزال یکی دیگر از دلایل معمول ناباروری مردان است. در این حالت، اسپرم به مقصد نمی‌رسد و باروری اتفاق نمی‌افتد.
- کهولت سن
با پیشرفت سن، کیفیت انزال و تعداد اسپرم‌ها ممکن است کاهش یابد. همچنین، همانند خانم‌ها که با بالا رفتن سن دچار یائسگی می‌شوند، در مردان هم افزایش سن می‌تواند عاملی برای ناباروری باشد.
درمان ناباروری در مردان
با استفاده از فن آوری و روش های مدرن، تعداد گزینه های درمانی برای ناباروری مردان گسترش یافته است. بسته به علت ناباروری، درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
داروها:
هورمون درمانی برای افزایش تعداد اسپرم ها.
تغییر سبک زندگی:
با ورزش و داشتن یک رژیم غذایی سالم وزن سالم بدن را دریافت و حفظ کنید.
عدم استعمال دخانیات و مواد مخدر و مشروبات الکلی
هرگونه استفاده غیرقانونی از دارو را متوقف کنید.
جراحی:
وازووازوستومی: در افرادی که قبلا جراحی وازکتومی انجام داده‌اند، جراح وازدفران را که لوله‌ای در کیسه بیضه است و از آن جا اسپرم عبور می کند و قطع شده است را متصل می کند. جراح با میکروسکوپ جراحی با قدرت بالا، انتهای آن را به دقت بهم می‌دوزد.
وازواپیدیدیموستومی: انسداد مجاری انزالی با یک روش مشابه ترمیم می‌شود. وازدفران با جراحی شکافته شده، انسداد برداشته شده و انتهای لوله دوباره متصل می‌شود. وقتی وازکتومی اولیه،سال‌ها قبل انجام شد، ممکن است انسداد دیگری در اپیدیدیم، لوله پیچ خورده‌ای که نقش تکامل و بلوغ اسپرم را دارد، تشکیل شده باشد. انسداد در اپیدیدیم نیز می‌تواند به دلیل عفونت یا آسیب ایجاد شود. علت آن هرچه باشد، جراح با دور زدن انسداد اپیدیدیم مشکل را برطرف خواهد کرد.
بازیابی اسپرم: در بعضی موارد شدید ، بیوپسی بیضه برای یافتن اسپرم مورد نیاز است.
تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی: تکنیک‌های مصنوعی تولید مثل تا جایی پیشرفت کرده‌اند که می‌توان یک اسپرم را به طور فیزیکی به تخمک تزریق کرد. این روش به نام تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی (ICSI) به طور چشمگیری درمان موجود حتی برای شدیدترین ناباروری فاکتور مرد را تغییر داده است. به دلیل این روش ، ۹۰ درصد از مردان نابارور توانایی بارداری فرزند ژنتیکی خود را دارند.
لقاح آزمایشگاهی: برای برخی از زوجین که با ناباروری مردان روبرو هستند، لقاح آزمایشگاهی (IVF) درمانی انتخابی است. در طی فرایند IVF ، تخمدان ها با داروهای تزریقی بارداری تحریک می‌شوند و باعث بالغ شدن چندین تخمک می‌شوند. وقتی تخمک‌ها آماده شدند؛لقاح با قرار گرفتن تخم‌ها در معرض اسپرم در ظرف کشت ، یا تزریق مستقیم یک اسپرم به هر تخمک بالغ، فرآیندی به نام تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی انجام می‌شود.پس از لقاح ، رشد و نمو جنین طی سه تا پنج روز آینده کنترل می‌شود و سپس دو تا سه جنین از طریق کاتتر کوچکی که از طریق دهانه رحم وارد شده است، درون رحم قرار می‌گیرند.
در تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی (ICSI) ، یک اسپرم منفرد در محیط کشت مخصوص به تخمک تزریق می‌شود.
آیا می توان از ناباروری مردان جلوگیری کرد؟
اگر ناباروری شما تحت تأثیر گزینه‌های سبک زندگی مانند سیگار کشیدن و کار با برخی مواد شیمیایی باشد، ممکن است بتوانید خطر خود را کاهش دهید. با متخصص خود در مورد سایر عوامل خطر و آنچه می‌توانید در مورد آن ها انجام دهید صحبت کنید.
روش های ضد باروری در مردان
نتیجه گیری
با توجه به اینکه عوامل ناباروری مردان قابل پیشگیری و درمان هستند، توصیه می‌شود که در صورت مشاهده هر گونه علائم ناباروری، به پزشک مراجعه کرده و برای تشخیص و انتخاب روش درمانی مناسب مشاوره‌های لازم را دریافت کنید. در واقع با اقدامات مناسب، می‌توان از بروز ناباروری در مردان جلوگیری کرده و سلامتی باروری شخص را حفظ کرد.
