اگر سطح هورمون های مردانه به هم بخورد، اختلالات هورمونی در مردان بوجود می آید. هورمون‌ها نقش بسیار مهم و حساسی در تنظیم بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن دارند. درصورتی که سطح این هورمون‌ها بهم بریزد، سبب بروز بسیاری از مشکلات می شود. هورمون‌ها پیام رسان‌های شیمیایی در بدن هستند. این مواد وظیفه انتقال پیام‌ها به مناطق مختلف بدن را برعهده دارند. هورمون ها از طریق جریان خون به ارگان های مختلف بدن رفته و وظیفه تنظیم سوخت و ساز بدن(متابولیسم) و سایر فعالیت‌ها را در بدن برعهده دارند. اگر هورمون‌ها کمتر یا بیشتر از حد نرمال ترشح شوند، زمینه اختلالات هورمونی فراهم می گردد.
عدم وجود تعادل هورمونی بر روی عملکردهای بدن مردان تاثیر سو بگذارد؛ بعنوان مثال: ضربان قلب، متابولیسم بدن( سوخت و ساز)، رشد و تکامل، تولیدمثل، عملکرد جنسی، چرخه طبیعی خواب و بیداری، خلق و خو، تنظیم دمای بدن، اختلالات هورمونی مردانه
سطح هورمون‌ها به صورت نرمال درهر شبانه‌روز و در سراسر عمر هر فرد در حال تغییر و نوسان می باشد. اختلالات هورمونی بدلیل اضطراب، جراحت، بیماری، کم‌تحرکی و یا سوتغذیه بروز پیدا کند. اختلالات هورمونی در هر سنی امکان رخ دادن دارد، اما احتمال بروز آن به دنبال افزایش سن بیشتر می‌گردد
اختلالات هورمونی را هم زنان و هم مردان که معمولا مربوط به هورمون انسولین، آدرنالین و یا هورمون رشد را تجربه نمایند. آن دسته از اختلالات هورمونی که مختص مردان می باشد، مربوط به هورمون تستوسترون است. کاهش سطح هورمون تستوسترون را هایپوگنادیسم یا یائسگی مردانه هم می گویند، که می‌تواند با علائمی از جمله کاهش قدرت، انرژی و عملکرد جنسی بروز نماید. بیشتر بخوانید: سیفلیس
چه علائمی نشان دهنده اختلالات هورمونی مردانه است؟
هورمون‌ها عملکردهای مختلفی در بدن دارند. علائم طبق نوع هورمون و غدد درگیر تفاوت دارند. از جمله علائم اختلالات هورمونی در مردان:
ژنیکوماستی
به بزرگ شدن سینه‌ها در مردان ژنیکوماستی گفته می‌شود. این مسئله می‌تواند یکی از علائم اختلالات هورمونی در مردان باشد. با اینکه عواملی از قبیل رژیم غذایی، سبک زندگی و چاقی می‌توانند منجر به افزایش اندازه سینه‌ها شوند، کاهش سطح هورمون تستوسترون و یا افزایش سطح استروژن می‌تواند زمینه را برای ژنیکوماستی فراهم کند. با این ژنیکوماستی به خودی خود آسیب‌زا نیست، اما می‌تواند بر روی اعتماد به نفس تاثیرگذار باشد.
کاهش میل جنسی
از جمله علائم کاهش سطح تستوسترون و یا افزایش سطح هورمون استروژن در بدن مردان کاهش میل جنسی است. کاهش میل جنسی سبب تاثیر منفی بر روی زندگی زناشویی می شود و به همین دلیل حائز اهمیت می باشد.
اختلال نعوظ
اختلال نعوظ یا مشکل در حفظ یا ایجاد نعوظ حین فعالیت جنسی از جمله مشکلاتی است که ممکن است به دنبال اختلالات هورمونی رخ دهند. با این حال اختلال نعوظ با عوامل مختلفی از قبیل بیماری‌های قلبی، افسردگی، اضطراب، بی‌خوابی و بیماری‌های مزمن مرتبط است. برخی داروها از جمله اپیوئیدها و داروهای ضدفشار خون هم می‌توانند زمینه را برای اختلال نعوظ فراهم کنند. اختلال نعوظ می‌تواند علامتی از کاهش سطح تستوسترون در خون باشد.
از دست دادن توده عضلانی
سبک زندگی از قبیل رژیم غذایی و یا کم‌تحرکی مسئول افزایش وزن و یا کاهش توده عضلانی است، با این حال اختلالات هورمونی هم می‌توانند اثرگذار باشند.
هورمون تستوسترون برای ساخت و حفظ توده عضلانی ضروری است. از این رو درصورتی که سطح هورمون تستوسترون افت کند، ممکن است آتروفی عضلانی( از دست رفتن توده عضلانی) و یا افزایش وزن رخ بدهد. سایر هورمون‌ها هم می‌توانند با تغییرات وزنی مرتبط باشند؛ برای مثال سطح بالای هورمون کورتیزول می‌تواند در متابولیسم طبیعی بدن اختلال ایجاد کرده و تولید طبیعی هورمون تستوسترون در بدن را سرکوب کند. این مسئله درنهایت می‌تواند منجر به افزایش وزن و از دست رفتن توده عضلانی شود. کاهش سطح هورمون‌های تیروئیدی هم می‌تواند با کاهش سطح متابولیسم زمینه را برای افزایش وزن فراهم کند.
اختلالات هورمونی چه تاثیری بر روی فشار خون می‌گذارند؟
علاوه بر علائم جسمی، تغییر خلق‌وخو هم می‌تواند یکی از علائم اختلالات هورمونی باشد. کاهش سطح هورمون تستوسترون می‌تواند باعث اضطراب، افسردگی و تحریک‌پذیری شود. اختلالات تیروئیدی هم می‌تواند باعث تغییر خلق‌وخو شود.
اختلالات هورمونی به چه علت رخ می‌دهند؟
همه افراد امکان دارد در طول زندگی خود نوسانات هورمونی را تجربه نمایند. اختلالات ممکن است به دلیل عملکرد غدد ترشح کننده بروز نماید. از فاکتورهای مهم در بروز اختلالات هورمونی به این موارد می توان اشاره نمود:
استرس و اضطراب، دیابت نوع ۱ و ۲، هایپرگلیسمی(افزایش قند خون)، هایپوگلیسمی( افت قند خون)، کم کاری تیروئید، داروهای استروئیدی، سندروم کوشینگ( افزایش سطح کورتیزول)، بیماری آدیسون( کاهش سطح هورمون‌های کورتیزول و آلدسترون)، سوتغذیه، بی‌اشتهایی، هایپرپلازی مادرزادی آدرنال، واکنش‌های آلرژیک، پانکراتیت
روش های تشخیص اختلالات هورمونی در مردان
برای تشخیص اختلالات هورمونی، پزشک در قدم اول شرح حال دقیقی از شما می‌گیرد. سابقه بیماری‌های قبلی، داروهای در حال مصرف و علائمی که تجربه می‌کنید همه برای تشخیص پزشک دارای اهمیت است. در ادامه پزشک شما را معاینه خواهد کرد و به دنبال هرگونه یافته‌ی غیرطبیعی می‌گردد.
پس از آن پزشک برای تایید تشخیص، یک تست تشخیصی درخواست می‌کند. روش‌های متنوعی برای تشخیص قطعی اختلالات هورمونی دردسترس هستند. معمولاً در قدم اول یک آزمایش خون درخواست می‌شود که سطح هورمون موردنظر را در خون اندازه‌گیری می‌کند.
سایر روش‌های تشخیصی شامل موارد ذیل است:
MRI، سونوگرافی، رادیوگرافی، اسکن تیروئید، آزمایش اندازه‌گیری تعداد اسپرم‌ها
اختلالات هورمونی در مردان چگونه درمان می‌شوند؟
درمان اختلالات هورمونی در مردان بستگی به این دارد که چه نوع اختلالی علت اصلی علائمتان باشد. از جمله درمان‌ها به این موارد می توان اشاره کرد:
درمان با تستوسترون
در این درمان مکمل‌هایی مصرف می‌کنید که می‌تواند علائم سطح پایین تستوسترون را کم کند. شواهد نشان می‌دهد که درمان جایگزینی تستوسترون می‌تواند فواید بسیاری به ویژه در سنین بالا داشته باشد و به تقویت تراکم و استحکام بافت استخوانی، تقویت میل جنسی و افزایش استقامت عضلات کمک کند. با این حال درمان تستوسترون در مردان مبتلا به سرطان سینه و سرطان پروستات توصیه نمی‌شود. علاوه بر این ممکن است در برخی مردان عوارضی از قبیل مشکلات قلبی، کلیوی و کبدی ایجاد کند.
درمان مشکلات تیروئیدی
معمولا داروی لووتیروکسین برای درمان کم کاری تیروئید تجویز می گردد. این دارو به تنظیم سطح هورمون‌های تیروئیدی در بدن کمک می نماید.
جمع بندی
درصورتی که سطح هورمون‌های تیروئیدی کمتر یا بیشتر از حد طبیعی باشد، زمینه برای اختلالات هورمونی فراهم می‌شود. هورمون تستوسترون و استروژن دو هورمونی هستند که به دنبال تغییر سطحشان در خون زمینه برای ابتلا به اختلالات هورمونی مردانه فراهم می‌شود. بزرگ شدن سینه‌ها، اختلال نعوظ و کاهش میل جنسی از جمله علائم احتمالی ابتلا به تغییرات هورمونی در مردان هستند. درمان اغلب با جایگزینی هورمون تستوسترون امکانپذیر است.
