هپاتیت B نوعی عفونت کبدی است که منشا آن ویروس هپاتیت یا همان HBV است. این ویروس در واقع یکی از انواع پنج گانه هپاتیت ویروسی است که شامل A, B, C, D و E می شود. اما هپاتیت نوع B وC بسیار شایع تر است. این عفونت ممکن است حاد یا مزمن باشد. در هپاتیت نوع B علائم سریعا در بزرگسالان ظاهر می گردد. اما در نوزادان موجب می شود که به عفونت مزمن آن دچار شوند. در این وضعیت بیماری به کندی پیش می رود و هیچ نشانه ای بروز نمی کند. تنها در این صورت که بیمار مبتلا به به عوارض هپاتیت ب گردد.
آیا هپاتیت ب B مسری است؟
جواب این سوال مثبت است، چون هپاتیت ب خیلی مرسی است و از راه تماس داشتن با خون آلوده و دیگر مایعات بدن گسترش پیدا می کند. با وجود اینکه این ویروس در بزاق دهان وجود دارد اما از طریق به اشتراک گذاشتن موارد زیر منتقل می شود:
- ظروف
- بوسیدن
- عطسه
- سرفه یا شیردهی
- تماس داشتن بی واسطه و مستقیم با خون آلوده
- منتقل شدن بیماری از مادر به کودک در حین زایمان
- تماس داشتن با سرنگ آلوده به ویروس
- داشتن رابطه جنسی با افراد مبتلا
- استفاده از تیغ آلوده
افراد در معرض خطر هپاتیت ب
بعضی از افراد هستند که بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به این عفونت هستند. این موارد شامل:
- پرسنل مراکز بهداشتی
- مردان همجنس باز
- افراد معتاد به مواد مخدر
- داشتن رابطه جنسی با شرکای متعدد
- افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی
- افراد مبتلا به بیماری کلیوی
- افراد مسن بالای ۶۰ سال و مبتلا به دیابت
نشانه های هپاتیت ب
علائم اغلب ۲ تا ۱۲ هفته پس از ابتلا بروز می کنند و همچنین این احتمال هست که تا ۳ ماه بعد از قرار گیری در معرض بیماری نشانه ای بروز نمی کند. اما باز هم احتمال منتقل شدن بیماری هست. علائم شایع ابتلا به این عفونت شامل موارد زیر می شود:
- احساس خستگی
- عوض شدن رنگ ادرار
- دردهای مفصلی و عضلانی
- بی اشتها شدن
- بالا رفتن دمای بدن و تب
- درد های شکمی
- داشتن ضعف
- زرد رنگ شدن پوست و سفید شدن رنگ چشم
به وجود آمدن نشانه های هپاتیت ب باید سریعا بررسی گردند. چون درمان این بیماری در مراحل اولیه اش نتایج بهتری دارد. علائم هپاتیت B حاد در افراد مسن بالای ۶۰ سال بسیار پیشرفته است.
تشخیص بیماری هپاتیت ب
پزشکان اغلب با استفاده از آزمایش خون قادرند بیماری را تشخیص دهند. غربالگری افرادی که در زیر آمده اند توصیه می گردد:
- کسانی که با افراد مبتلا به این بیماری رابطه جنسی داشته اند.
- کسانی که به کشورهای با جمعیت بالای افراد مبتلا به هپاتیت B، سفر می کنند.
- کسانی که مدتی را در زندان سپری کرده اند.
- کسانی که داروهای IV ( تزریق وریدی) استفاده می کنند.
- کسانی که مجبورند دیالیز کلیه انجام دهند.
- مادرانی که باردار هستند.
- مردان همجنس باز
- مبتلایان به بیماری ایدز
به منظور تشخیص این بیماری، پزشک یکسری آزمایش خون را برای بیمار تجویز خواهد کرد:
تست آنتی ژن سطحی هپاتیت ب
تست آنتی ژن سطحی هپاتیت ب در واقع علامتی از مسری بودن این بیماری است. اگر نتیجه آزمایش مثبت باشد نشانه ابتلا به بیماری و منفی بودن آن نشانه عدم ابتلاست. اما این تست نمی تواند عفونت های مزمن و حاد را تشخیص دهد.
تست آنتی ژن هسته ای هپاتیت ب
تست آنتی ژن هسته هپاتیت ب مشخص می کند که آیا فرد به HBV مبتلاست یا خیر. نتایج این آزمایش حاد یا مزمن بودن عفونت را نشان می دهد.
تست آنتی بادی سطح هپاتیت ب
تست آنتی بادی سطح هپاتیت ب به منظور بررسی ایمنی بوجود آمده استفاده می گردد. اگر نتیجه مثبت باشد نشان دهنده ایمن بودن بدن در برابر این بیماری است. دو علت برای ایمن بودن بدن در مقابله با این بیماری وجود دارد. اول اینکه امکان دارد که نسبت به این بیماری واکسینه شده اید و دوم اینکه مبتلا به نوع حاد آن بوده و در این وضعیت هپاتیت مسری نیست.
آزمایش عملکرد کبد
آزمایش هایی که برای افراد مبتلا به این بیماری و یا هر گونه بیماری کبدی انجام می گردد. این آزمایش به منظور تعیین میزان آنزیم های کبدی در خون انجام می شود. بالا بودن سطح آنزیم های کبدی نشانه وارد آمدن صدمه جدی به کبد است. علاوه بر این، این آزمایش بخش هایی از کبد را که غیر عادی کار می کنند مشخص می کند.
در صورتی که نتایج این آزمایش ها مثبت باشد، این احتمال وجود دارد که شما به انجام تست هپاتیت B, C و یا دیگر عفونت های کبدی احتیاج داشته باشید. ویروس های هپاتیت ب و ث عامل اصلی آسیب کبدی در کل دنیا هستند. با این شرایط شما باید سونوگرافی کبد یا دیگر آزمایش های عکس برداری را انجام دهید. بیشتر بخوانید: کلامیدیا
درمان هپاتیت ب چیست؟
تزریق واکسن هپاتیت ب و ایمن گلوبولین، از جمله شیوه های درمان این بیماری است اما به شرطی که از زمان ابتلا به این بیماری فقط یک روز گذشته باشد. با تزریق این واکسن می توان به تامین کردن آنتی بادی های لازم بدن برای مبارزه با این بیماری کمک کرد.
درمان هپاتیت ب حاد
هپاتیت ب حاد نیاز به درمان ندارد. چونکه اغلب بدن خودش در مواجهه با این بیماری مقاومت می کند. با این وجود، استراحت کردن و تامین کردن آب کافی برای بدن می تواند به بهبودی شما کمک کند.
درمان هپاتیت ب مزمن
این داروها بدن را برای مبارزه با ویروس یاری می کنند و علاوه بر این، باعث کاهش عوارض کبدی شوند. در صورتی که هپاتیت ب صدمه ای جدی به کبدتان وارد کند احتمالا به پیوند زدن کبد احتیاج دارید. درمان هپاتیت ب مزمن با استفاده از داروهای آنتی ویروس انجام می شود.
بیشتر بخوانید: سیفلیس
عوارض هپاتیت ب
عوارض ناشی از هپاتیت ب مزمن شامل موارد زیر می شود:
- ایجاد زخم کبدی یا سیروز
- ابتلال به نارسایی کبدی
- ابتلا به سرطان کبد
- مرگ
این نکته را نیز بدانید که هپاتیت D فقط در افرادی که مبتلا به هپاتیت B هستند ایجاد می گردد.
روش های جلوگیری هپاتیت ب
واکسینه شدن با واکسن هپاتیت B بهترین روش برای جلوگیری از این نوع عفونت است. واکسیناسیون این بیماری در ۳مرحله انجام می گردد.
دسته های زیر باید حتما واکسن هپاتیت B بزنند:
- همه نوزادان در هنگام تولد
- کودکان یا نوجوانانی که در زمان تولدشان واکسینه نشده اند.
- بزرگسالانی که برای رفع عفونت منتقله از طریق رابطه جنسی تحت درمان اند.
- اشخاصی که به دلیل شغلی که دارند ممکن است با خون در تماس باشند.
- افراد مبتلا به اچ آی وی مثبت
- همجنسبازان مرد
- افراد با شرکای جنسی متعدد
- افراد معتاد به مواد مخدر
- تمامی اعضای خانواده ای که به هپاتیت B دچاراند.
- کسانی که به بیماری های مزمن مبتلا هستند.
در نتیجه، هر شخصی باید واکسن هپاتیت ب را دریافت بکند. این واکسن تقریبا ارزان قیمت و خیلی هم ایمن است.
راهکارهای دیگر برای کمتر شدن ریسک ابتلا به عفونت HBV شامل موارد زیر است:
- داشتن رابطه جنسی با شرکایی که از سلامتشان مطمئن هستید.
- استفاده کردن از کاندوم در حین برقراری روابط جنسی
- پرهیز از استعمال مواد مخدر
- سفر نکردن به مناطقی که ویروس هپاتیت در آن جا بسیار شایع است.