سرطان مثانه یک بیماری مجاری ادراری است که ممکن است به دو صورت خوش خیم و بدخیم بروز پیدا کند. این سرطان هنگامی ایجاد می‌شود که سلول‌های موجود در لایه داخلی مثانه به شکلی غیر طبیعی و غیر قابل کنترل رشد کرده و رشد غیر طبیعی این سلول‌ها منجر به ایجاد توده‌های سرطانی و تومور خواهد شد.
سرطان مثانه میزان عود بالایی دارد که ۵۰ تا ۸۰ درصد تخمین زده می‌شود. پزشکان معتقدند این موضوع به این دلیل است که شرایطی که می‌تواند منجر به سرطان مثانه شود بر کل اندام تأثیر می‌گذارد، نه فقط یک نقطه. با وجود این میزان زیاد یا عود، این بیماری قابل درمان است، زیرا بیش از ۷۷ درصد بیماران حداقل پنج سال پس از تشخیص زنده می مانند.
سرطان و درمان آن باعث علائم جسمی و عوارض جانبی و عوارض احساسی، اجتماعی و مالی می شود. مدیریت همه این آثار مراقبت تسکینی یا مراقبت حمایتی نامیده می شود. این بخش مهمی از مراقبت شما است که همراه با درمان هایی برای کاهش، توقف یا از بین بردن سرطان در نظر گرفته شده است.
مراقبت تسکینی بر بهبود احساس شما در طول درمان با مدیریت علائم و حمایت از بیماران و خانواده های آن ها با سایر نیازهای غیر پزشکی متمرکز است. هر فردی، صرف نظر از سن و نوع و مرحله سرطان، ممکن است از این نوع مراقبت ها استفاده کند. و اغلب هنگامی که بلافاصله پس از تشخیص پیشرفته سرطان شروع شود، بهترین عملکرد را دارد. افرادی که در کنار درمان سرطان تحت مراقبت تسکینی قرار می گیرند، اغلب علائم کمتری دارند، کیفیت زندگی بهتری دارند گزارش می دهند که از درمان رضایت بیشتری دارند و ممکن است عمر طولانی تری داشته باشند.
درمان های تسکینی بسیار متفاوت است و اغلب شامل داروها، تغییرات تغذیه ای، تکنیک های آرام سازی، حمایت عاطفی و معنوی و سایر درمان ها است. همچنین ممکن است درمان های تسکینی مشابه درمان هایی که برای از بین بردن سرطان در نظر گرفته شده اند، مانند شیمی درمانی، جراحی یا پرتودرمانی دریافت کنید.
قبل از شروع درمان، با پزشک خود در مورد اهداف هر درمان در برنامه درمانی صحبت کنید. شما همچنین باید در مورد عوارض جانبی احتمالی برنامه درمانی خاص و گزینه های مراقبت تسکینی صحبت کنید.
انواع سرطان مثانه
سرطان مثانه بر اساس نوع سلول‌هایی که در آن شروع می‌شود طبقه بندی شده و دارای سه نوع مختلف است که در ادامه به توضیح آن‌ها پرداخته‌ایم:
- سرطان مثانه سلول های انتقالی (سلول های اوروتلیال)
حدود ۹۰ درصد از سرطان های مثانه سرطان سلول های یوروتلیال هستند. این نوع سرطان مثانه از سلول های یوروتلیال که داخل مثانه قرار دارند، شروع می‌شود. این بیماری سرطان مثانه سلولی انتقالی نیز نامیده می‌شود. سلول های انتقالی سلول‌هایی هستند که هنگام کشیده شدن بافت، بدون آن که آسیب ببینند، تغییر شکل می‌دهند.
- سرطان مثانه آدنوکارسینوم
سرطان مثانه آدنوکارسینوم یکی از انواع نادر سرطان مثانه است که در دیواره داخلی مثانه ایجاد شده و هنگامی بروز پیدا می‌کند که مثانه دچار التهاب طولانی مدت شده باشد.
- کارسینوم سلول های اوروتلیال دستگاه فوقانی
از نظر فنی این یک نوع سرطان مثانه نیست. در عوض، این سرطان در پوشش داخلی کلیه ها یا حالب است، لوله هایی که ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کنند. از آن جا که این سرطان در همان نوع سلول با بسیاری از سرطان های مثانه شروع می شود، بسیاری از درمان ها یکسان هستند از جمله شیمی درمانی، درمان هدفمند و گزینه های ایمونوتراپی.
چندین نوع دیگر، نادرتر از سرطان مثانه وجود دارد، از جمله سارکوم، تومورهای نوروآندوکرین مثانه و سرطان سلول های کوچک مثانه.
- سرطان مثانه تهاجمی عضلانی در مقابل تهاجمی غیر عضلانی
سرطان مثانه نیز بر اساس میزان و میزان گسترش آن در داخل و خارج مثانه طبقه بندی می شود. گزینه های درمانی بیمار اغلب با این گسترش تعیین می شود.
- سرطان مثانه غیر تهاجمی عضلانی
این یک شکل اولیه این بیماری است. در این مرحله، سرطان فقط در پوشش داخلی مثانه قرار دارد. به ماهیچه های اطراف مثانه گسترش نیافته است. این سرطان های مثانه را می توان به طرق مختلف درمان کرد و معمولاً نیازی به برداشتن مثانه ندارند.
- سرطان مثانه تهاجمی ماهیچه ای
این نوع سرطان در عضلات اطراف مثانه گسترش یافته است. درمان آن پیشرفته تر است و می تواند به درمان های پیچیده تری شامل برداشتن مثانه،سرطان شناسان پزشکی، انکولوژیست های پرتویی و اورولوژی نیاز داشته باشد، اما هنوز قابل درمان است.
- سرطان مثانه متاستاتیک
سرطان مثانه متاستاتیک فراتر از مثانه و غدد لنفاوی مجاور به نقاط دور بدن گسترش یافته است. در این مرحله، بیماری کمتر درمان می شود، اما می توان آن را مدیریت کرد.
عوامل خطر سرطان مثانه
هر چیزی که احتمال ابتلا به سرطان مثانه را افزایش دهد، یک عامل خطر است. این شامل:
سیگار کشیدن: این بزرگترین عامل خطر برای سرطان مثانه است که افراد می توانند آن را کنترل کنند. افراد سیگاری، از جمله سیگاری ها، دو تا سه برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری به سرطان مثانه مبتلا می شوند. مواد شیمیایی موجود در دود تنباکو جذب خون می شوند و سپس از کلیه ها عبور کرده و در ادرار جمع می شوند. این مواد شیمیایی می توانند به داخل مثانه آسیب برسانند و شانس ابتلا به سرطان مثانه را افزایش دهند.
سن: احتمال ابتلا به سرطان مثانه با افزایش سن افزایش می یابد. این در افراد زیر ۴۰ سال غیر معمول است. اکثر تشخیص ها در افراد ۶۵ سال یا بیشتر است.
نژاد: سرطان مثانه در قفقازی ها دو برابر بیشتر از آفریقایی آمریکایی ها و اسپانیایی تبار ها رخ می دهد. آسیایی ها کمترین میزان ابتلا به این بیماری را دارند.
جنسیت: مردان تا چهار برابر زنان به سرطان مثانه مبتلا می شوند.
سابقه شخصی سرطان مثانه: سرطان مثانه ۵۰ تا ۸۰ درصد احتمال بازگشت مجدد پس از درمان را دارد، چه به عنوان عود سرطان اول و چه به عنوان بیماری دوم فردی.
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی: مطالعات تاریخی نشان داده است افرادی که با مواد شیمیایی خاصی کار می کنند بیشتر احتمال دارد به سرطان مثانه مبتلا شوند. این شامل:
• افرادی که در صنایع لاستیک، شیمیایی و چرم کار می کنند
• آرایشگران
• ماشین سازان و کارگران فلز
• چاپگرها
• نقاشان
• رانندگان کامیون
• افرادی که در مشاغل خشک شویی کار می کنند.
سرطان مثانه در مردان
سرطان مثانه از جمله سرطان‌هایی است که هم در میان زنان و هم مردان گسترش داشته اما این سرطان در میان مردان، به عنوان چهارمین سرطان شایع شناخته شده و افزون بر این، شانس ابتلای مردان به بیماری سرطان مثانه نسبت به زنان، سه برابر بیشتر است. یکی از شایع‌ترین نشانه‌های سرطان مثانه در مردان، وجود خون در ادرار بوده و به طور کلی علائمی که سرطان مثانه در مردان ایجاد می‌کند، عبارت است از:
- احساس درد در مثانه
- تغییر در وضعیت دفع ادرار
- احساس سوزش هنگام دفع ادرار
- وجود خون در ادرار به رنگ قهوه‌ای یا صورتی
- افزایش دفعات ادرار و یا احساس فوریت دفع ادرار
درمان سرطان مثانه
توضیحات اساسی رایج ترین انواع درمان های مورد استفاده برای سرطان مثانه در زیر ذکر شده است. برای یادگیری همه گزینه های درمانی خود وقت بگذارید و مطمئن شوید که در مورد موارد نامشخص سوال می کنید. همچنین، در مورد اهداف هر درمان با پزشک خود صحبت کنید و انتظارات خود را در حین دریافت درمان داشته باشید. این نوع گفتگوها “تصمیم گیری مشترک” نامیده می شود. تصمیم گیری مشترک زمانی است که شما و پزشکان خود برای انتخاب درمان هایی که متناسب با اهداف مراقبت شما هستند، با هم همکاری کنید. تصمیم گیری مشترک برای سرطان مثانه بسیار مهم است زیرا گزینه های درمانی متفاوتی وجود دارد. درباره تصمیمات درمانی بیشتر بدانید.
جراحی سرطان مثانه
جراحی برداشتن تومور و برخی بافت های سالم اطراف آن در حین عمل است. انواع مختلفی از جراحی برای سرطان مثانه وجود دارد. درمانگر یک جراحی خاص را بر اساس مرحله و درجه بیماری توصیه می کند.
برداشتن تومور مثانه داخل رحمی (TURBT)
این روش برای تشخیص و مرحله بندی و همچنین درمان استفاده می شود. یک جراح یک سیستوسکوپ را از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می کند. سپس جراح تومور را با استفاده از ابزاری با حلقه سیم کوچک، لیزر یا فولگوراسیون (برق پرانرژی) خارج می کند. به بیمار یک داروی بیهوشی داده می شود تا از آگاهی از درد جلوگیری کند.
برای افراد مبتلا به سرطان مثانه غیر تهاجمی عضله، TURBT ممکن است بتواند سرطان را از بین ببرد. با این حال، پزشک ممکن است درمان های اضافی را برای کاهش خطر بازگشت سرطان، مانند: شیمی درمانی داخل رحمی یا ایمونوتراپی توصیه کند. برای افراد مبتلا به سرطان مثانه تهاجمی به عضلات، درمان های اضافی شامل جراحی برای برداشتن مثانه یا به ندرت پرتو درمانی معمولاً توصیه می شود. شیمی درمانی معمولاً در سرطان مثانه تهاجمی به عضلات استفاده می شود.
سیستکتومی رادیکال و برش غدد لنفاوی
سیستکتومی رادیکال برداشتن کل مثانه و احتمالاً بافت ها و اندام های مجاور است. برای مردان، پروستات و قسمتی از مجرای ادرار نیز معمولاً برداشته می شود. برای زنان، رحم، لوله های فالوپ، تخمدان ها و بخشی از واژن ممکن است برداشته شود. برای همه بیماران، غدد لنفاوی در لگن برداشته می شود. به این عمل کالبد شکافی غدد لنفاوی لگن می گویند. تشریح غدد لنفاوی لگن دقیق ترین راه برای یافتن سرطانی است که در غدد لنفاوی گسترش یافته است. در موارد نادر و بسیار خاص، برداشتن قسمتی از مثانه مناسب است که به آن سیستکتومی جزئی می گویند. با این حال، این جراحی استاندارد مراقبت از افراد مبتلا به بیماری تهاجمی عضلانی نیست.
بهبودی و احتمال عود سرطان مثانه
بهبودی ممکن است موقتی یا دائمی باشد. این عدم قطعیت باعث می شود بسیاری از مردم نگران بازگشت مجدد سرطان باشند. در حالی که بسیاری از بهبودی ها دائمی هستند، مهم است که با پزشک خود در مورد احتمال بازگشت سرطان صحبت کنید. درک خطر عود و گزینه های درمانی ممکن است به شما کمک کند که در صورت بازگشت سرطان، آمادگی بیشتری داشته باشید. درباره مقابله با ترس از تکرار بیشتر بدانید. اگر سرطان پس از درمان اولیه بازگردد، سرطان مکرر نامیده می شود.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب فوق به شما مخاطبین عزیز توصیه می شود در صورت بروز هر گونه علائمی از موارد مذکور به بهترین متخصص اورولوژی در تهران در شهر محل سکونت تان مراجعه کنید تا تشخیص به هنگام و روند درمانی سریع آغاز گردد.
