درمان ناباروری در مردان

درمان ناباروری در مردان چگونه است؟ آیا ناباروری مردان قابل درمان است؟ برای اسپرم صفر چه روش های درمانی وجود دارد؟ درمان عقیمی مردان به جز جراحی با چه روش‌های دیگری امکان پذیر است؟

ناباروری وضعیتی است که فردی با فعالیت جنسی، توانایی باروری نداشته باشد، و این مشکل ممکن است برای زنان و یا مردان رخ دهد. در مردان، علت ناباروری بیشتر بر اساس کیفیت مایع منی بوده که شامل تعداد اسپرم، قدرت حرکت آن‌ها، و توانایی اسپرم برای لقاح با تخمک است.

ناباروری مردان یکی از مسائل پیچیده و مهم در علم پزشکی است که برای بسیاری از زوج‌ها مشکل‌ساز می‌شود. به همین دلیل، درمان ناباروری مردان، به عنوان یکی از زمینه‌های حیاتی در علم پزشکی توسعه یافته است. از طریق تحقیقات گسترده و تکنولوژی‌های پیشرفته، روش‌های مختلفی برای تشخیص و درمان این مشکل فراهم آمده است که در این‌جا به برخی از آن‌ها خواهیم پرداخت.

درمان ناباروری مردان با دارو

استفاده از داروهای مختلف در درمان ناباروری مردان به علت اصلی ناباروری در آنان بستگی دارد. در بسیاری از موارد، ناباروری مردان ناشی از عدم تعادل در ترشح هورمون‌ها یا ضعف اسپرم‌ها است، که می‌تواند با مصرف قرص‌های درمانی برای تقویت اسپرم یا داروهای مخصوص برطرف ‌شود. برخی از داروهای استفاده شده در این زمینه عبارتند از:

• داروی کلومیفن سیترات

این دارو که با افزایش ترشح استروژن، علاوه بر درمان ناباروری مردان، به القای تخمک‌گذاری در خانم‌ها نیز کمک می‌کند، عموما همراه با ویتامین E برای درمان ناباروری در مردان تجویز شده و می‌تواند موثر باشد.

• داروی لتروزول

این دارو نیز در درمان مشکلات اسپرمی و افزایش ترشح تستوسترون موثر بوده و از این طریق به درمان ناباروری در مردان کمک می‌کند.

• داروی بروموکریپتین

که برای ایجاد تعادل در ترشح پرولاکتین تجویز می‌شود.

• داروی ایمی پرامین

داروی ایمی پرامین نیز برای درمان مشکلات انزال در مردان تجویز می‌‍شود.

همچنین، در مواردی که نیاز به تنظیم میزان هورمون تستوسترون باشد، ممکن است دریافت هورمون تستوسترون به صورت تزریقی یا مصرف ژل یا قرص توصیه شود. علاوه بر این، در صورتی که عفونت باعث ناباروری شود، استفاده از آنتی‌بیوتیک و داروهای ضد قارچ برای درمان عفونت می‌تواند بهبودی و درمان ناباروری مردان را به همراه داشته باشد.

درمان ناباروری مردان با جراحی

درمان مشکلات ناباروری در مردان با روش‌های جراحی، یک روش درمانی قطعی در این زمینه شناخته شده است. به عنوان مثال، برای درمان بیماری واریکوسل و یا انسداد مجاری اسپرم، از روش‌های جراحی استفاده می‌شود. همچنین، در مواردی که هیچ اسپرمی در مایع منی وجود نداشته باشد، جراحی مستقیم برای استخراج اسپرم از بیضه یا اپیدیدیم انجام می‌شود. در ادامه، انواع جراحی‌های معمول برای درمان ناباروری در مردان را توضیح خواهیم داد:

• وازووازوستومی

در برخی موارد، ناباروری در مردان به دلیل انسداد لوله‌های اسپرم رخ می‌دهد که می‌تواند ناشی از جراحی های قبلی مانند وازکتومی، فتق و یا آسیب و ضربه در ناحیه بیضه باشد. در این موارد، عمل وازووازوستومی انجام می‌شود که لوله‌های اسپرم را اصلاح و انسدادهای ایجاد شده را رفع خواهد کرد.

• وازواپیدیدیموستومی (VEA)

این جراحی برای رفع انسداد در لوله‌های اسپرمی و همچنین لوله‌های اپیدیدیم بیضه استفاده می‌شود. این روش به عنوان یک نوع جراحی برای بازگرداندن باروری پس از وازکتومی نیز کاربرد داشته و در مواردی که انسداد مجاری باعث عدم وجود اسپرم در مایع منی شود، بیشتر از این جراحی استفاده می‌شود.

• کشیدن اسپرم از اپیدیدیم بصورت زیرپوستی (PESA)

این روش برای آزمایش وجود یا عدم وجود اسپرم در مایع منی استفاده می‌شود. از طریق این جراحی، بدون برش دادن پوست بیضه، اسپرم از لوله‌های اپیدیدیم با کمک یک سوزن خیلی باریک استخراج خواهد شد.

• جراحی کشیدن اسپرم از بیضه یا TESA

این روش در صورتی که هیچ اسپرمی در مایع منی وجود نداشته باشد، برای استخراج اسپرم از بیضه انجام می‌شود.

• استخراج اسپرم از اپیدیدیم یا MESA

این جراحی یک عمل باز برای استخراج اسپرم‌ها است که با بررسی لوله‌های اپیدیدیم به کمک میکروسکوپ انجام می‌شود. با این روش جراحی تعداد زیادی اسپرم با تحرک مناسب استخراج خواهد شد.

• استخراج میکروسکوپی اسپرم از بیضه یا Micro TESE

این روش مشابه روش قبلی است و با استفاده از میکروسکوپ برای بررسی بافت نمونه برداری شده انجام می‌شود. این روش که خونریزی کمتری در مقایسه با روش قبلی دارد، آسیب کمتری نیز برای بیضه‌ها به همراه داشته و امکان استخراج تعداد بیشتری اسپرم را فراهم می‌کند.

• واریکوسلکتومی

جراحی واریکوسلکتومی برای درمان واریکوسل یا پیچ خوردگی رگ‌های بیضه و بیماری واریکوسل انجام می‌شود. در این روش جراحی شایع برای درمان ناباروری در مردان، یک برش کوچک بر روی ناحیه شکم زده شده و سپس رگ‌های پیچ خورده و مسدود شده در بیضه قطع می‌شود و به دلیل نبود جریان خون پس از مدتی کوچک شده و از بین خواهند رفت.

همه این جراحی‌ها به عنوان روش‌های موثر برای درمان ناباروری در مردان شناخته می‌شوند و با توجه به شرایط مربوطه، پزشک ممکن است یکی از این روش‌ها را به بیمار توصیه کند.

درمان ناباروری مردان با روش‌های کمک باروری

برای درمان ناباروری مردان همچنین می‌توان از روش‌های مختلف کمک باروری که در درمان ناباروری استفاده می‌شوند، کمک گرفت. این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:

• تلقیح داخل رحمی (IUI)

این روش برای مواردی مانند کم بودن اسپرم در مردان یا وجود مشکل در دهانه‌ی رحم خانم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، اسپرم با استفاده از یک کاتتر به داخل رحم یا دهانه‌ی رحم وارد شده تا فرایند لقاح انجام شود.

• لقاح آزمایشگاهی (IVF)

این روش به عنوان رایج‌ترین روش کمک باروری شناخته می‌شود. در این روش، تخمدان‌ها برای تحریک تخمک‌گذاری تحریک شده و سپس تخمک‌ها در محیط آزمایشگاه در مجاورت اسپرم قرار خواهند گرفت. سپس جنین تشکیل شده بعد از ۲ تا ۵ روز به داخل رحم انتقال داده می‌شود.

• انتقال بلاستوسیست یا تخمک به داخل لوله رحم

در این روش، بلاستوسیت جنین که از ترکیب تخمک و اسپرم در شرایط آزمایشگاهی تشکیل شده است، داخل رحم قرار داده می‌شود.

• میکرواینجکشن یا تزریق اسپرم به داخل سیتوپلاسم (ICIS)

این روش شبیه به روش IVF است، با این تفاوت که اسپرم تکی به داخل سیتوپلاسم تخمک تزریق می‌شود. این روش برای درمان اسپرم ضعیف مردان یا تعداد کم اسپرم انجام شده و در مواردی نیز به صورت ترکیبی با روش IVF استفاده می‌شود.

پیشگیری از ناباروری مردان

برای پیشگیری از ناباروری مردان، می‌توانید از راهکارهای مختلفی استفاده کنید، اگرچه اقدامات قطعی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. اما با رعایت موارد زیر، می‌توانید خطر بروز ناباروری را به حداقل برسانید:

۱. اجتناب از سیگار کشیدن، استفاده از توتون، تنباکو و مواد مخدر؛ زیرا این مواد می‌توانند باعث بروز ناهنجاری در کروموزوم‌ها شده و سلامتی اسپرم‌ها را تحت تاثیر قرار دهند.

۲. کاهش مصرف مشروبات الکلی؛ زیرا مصرف بیش از حد این مواد می‌تواند منجر به ضعف شدن اسپرم‌ها و در نتیجه بروز ناباروری در مردان شود.

۳. انتخاب لباس‌های زیر مناسب و نپوشیدن لباس‌های زیر تنگ؛ زیرا گرم شدن محیط بیضه می‌تواند به ناباروری منجر شود.

۴. اجتناب از تماس با اشعه‌های مضر و مواد شیمیایی سمی؛ زیرا این عوامل می‌توانند به سلامتی اسپرم‌ها آسیب برسانند.

۵. استفاده از محافظ بیضه یا بیضه بند در محیط کارهای پر خطر یا در ورزش‌هایی که بیضه‌ها در معرض آسیب قرار می‌گیرند.

۶. برقراری رابطه جنسی از طریق استفاده از کاندوم؛ زیرا این اقدام می‌تواند از عفونت‌ها و بیماری‌های جنسی جلوگیری کرده و به پیشگیری از ناباروری کمک کند.