آنچه از بیوپسی پروستات نمی دانید

بیوپسی پروستات یکی از روش‌هایی است که به منظور برداشتن نمونه‌هایی از بافت‌های مشکوک پروستات به کار می‌رود. این غده کوچک در مردان مایعی را تولید می‌کند که می‌تواند اسپرم را تغذیه کرده و همچنین آن‌ها را منتقل کند. بیوپسی پروستات یک روش تشخیصی است که برای ارزیابی وضعیت سلامت پروستات و تشخیص بیماری‌های مرتبط با آن استفاده می‌شود. نمونه‌برداری پروستات در واقع،  جهت تشخیص سرطان پروستات انجام می‌شود که یک نوع سرطان شایع در مردان بوده و در صورت تشخیص در مراحل اولیه، می‌توان آن را به خوبی درمان کرد.

بیشتر بخوانید: پیشگیری از سرطان پروستات

دلیل بیوپسی از پروستات چیست؟

همانطور که اشاره شد از بیوپسی پروستات به منظور تشخیص سرطان پروستات استفاده می‌گردد.

پزشک متخصص اورولوژی امکان دارد این نمونه برداری را به علل زیر انجام دهد:

• یک تست PSA سطوح بالاتری را برای سن شما مشخص خواهد کرد.
• پزشک شما در حین انجام معاینه مقعدی، ممکن است توده و یا اختلالاتی را مشاهده کند.
• اگر آزمایش بیوپسی که قبلا انجام داده اید نرمال است، ولی کماکان سطح  PSA شما بالاتر می رود.
• بیوپسی پیشینی که انجام داده اید سلول های بافت پروستات  شما را غیر عادی نشان می دهد ولی سرطانی نیست.

نحوه انجام بیوپسی پروستات

این روش معمولاً توسط یک پزشک اورولوژیست یا جراح انجام می‌شود و در طول آن، پزشک به کمک سونوگرافی، محل دقیقی برای برداشت نمونه بافتی تعیین می‌کند. سپس با استفاده از سوزنی نازک، نمونه‌های کوچکی از بافت پروستات جهت ارسال به آزمایشگاه برداشته می‌شود. نمونه‌های بافتی که توسط بیوپسی برداشته شده‌اند به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند تا تحت میکروسکوپ مورد بررسی قرار گیرند. این نمونه‌های بافتی زیر یک میکروسکوپ به منظور تشخیص ناهنجاری‌های سلولی که نشانه سرطان پروستات هستند، مورد بررسی قرار خواهند گرفت. پاتولوژیست نمونه های به دست آمده از بیوپسی پروستات را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و می‌تواند تعیین کند که آیا بافت برداشته شده سرطانی است یا خیر و همچنین برآورد می‌کند که سرطان تا چه حدی خطرناک است. در واقع، در صورتی که نتیجه های به دست آمده از آزمون آنتی ژن پروستات (PSA) یا معاینه مقعد غیر نرمال باشد، به این معنا است که احتمال مبتلا بودن فرد به سرطان پروستات وجود دارد.

مراحل انجام بیوپسی پروستات نیز به این صورت است که از شما خواسته می‌شود که زانوهایتان را به درون سینه بکشید و سپس باید به روی شکم خود بخوابید و بعد از تمیز کردن ناحیه مورد نظر و استفاده از ژل، یک پروب اولتراسوند نازک توسط پزشک به درون رکتوم وارد می‌شود.   

پزشک با استفاده از سونوگرافی برای عکس گرفتن از پروستات، قسمت‌های مناسب برای تزریق و همچنین هدایت درست سوزن بیوپسی پروستات را مشخص خواهد کرد.

پزشک متخصص شما امکان دارد بیوپسی را به یک نقطه که به آن مشکوک است متمرکز کند و یا اینکه نمونه هایی از چندین نقطه از پروستات بگیرد. به صورت کلی اغلب ۱۰ الی ۱۲ نمونه گرفته می شود و کل زمان انجام این نمونه برداری حدودا ۱۰ دقیقه زمان می برد.

عوارض و خطرات بیوپسی پروستات

عوارض و خطراتی که با بیوپسی پروستات مرتبط هستند، شامل موارد زیر است:

1. خونریزی در محل انجام بیوپسی: خونریزی در ناحیه مقعد بعد از انجام بیوپسی شایع است.
2. ایجاد خون در مایع منی: به طور معمول  بعد از انجام بیوپسی پروستات دیده می شود. این خونریزی در مایع منی امکان دارد حتی تا چند هفته بعد از بیوپسی هم ادامه پیدا کند.
3. دیدن خون در ادرار: این خونریزی به طور معمول مختصر است.
4. در برخی از افراد ممکن است بعد از بیوپسی پروستات دچار اختلال در ادرار شوند. به ندرت پیش می آید که یک سوند برای رفع این مشکل نیاز باشد.
5. ایجاد عفونت: خیلی نادر است که مردان پس از انجام بیوپسی پروستات دچار عفونت در دستگاه ادراری و یا پروستات شوند که راه درمان آن استفاده از آنتی بیوتیک است. 

نحوه آماده سازی برای بیوپسی از پروستات

به منظور آمادگی برای انجام بیوپسی ممکن است پزشک متخصص شما انجام موارد زیر را از شما بخواهد:

• یک نمونه ادرار به منظور بررسی عفونت ادراری ارائه کنید. در صورتی که شما به عفونت ادراری مبتلا باشید، انجام این نمونه برداری به احتمال زیاد تا زمان مصرف آنتی بیوتیک برای از بین بردن عفونت به تعویق می افتد.    
• توقف مصرف داروهایی که ممکن است خطر مبتلا شدن به خونریزی را بیشتر کند مانند وارفارین (کومادین)، آسپرین، ایبوپروفن (Advil، Motrin IB و برخی از مکمل های گیاهی چند روز پیش از عمل.
• مهیا ساختن روده بزرگ در منزل به کمک ملین ها
• ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پیش از انجام بیوپسی پروستات، از آنتی بیوتیک ها برای پیشگیری از ایجاد عفونت استفاده کنید. 

انواع روش های بیوپسی پروستات

نمونه گیری توسط بیوپسی پروستات با روش های مختلفی انجام می شود که می تواند شامل موارد ذکر شده در زیر باشد:

عبور دادن سوزن از طریق دیواره رکتوم بیوپسی، رایج ترین شیوه انجام بیوپسی پروستات است. 

گذاشتن یک سوزن از طریق ناحیه پوستی میان anus و scrotum بیوپسی که به اصطلاح transperineal نامیده می شود و برشی کوچک در قسمتی از پوست پیروینیوم که میان اسکروتوم و مقعد قرار دارد، ایجاد می گردد. 

سوزن بیوپسی از راه ایجاد برش وارد پروستات می شود تا بتواند یک نمونه از بافت را بیرون بکشد. به منظور هدایت این شیوه به صورت معمول از ام آر آی  و یا سی تی اسکن به کار می رود. 

آنچه در نمونه برداری  بیوپسی پروستات transrectal انتظار می رود:

پس از انجام بیوپسی پروستات

پس از انجام بیوپسی بهتر است حداقل تا ۴۸ ساعت فعالیت‌های سنگین نداشته باشید. به مدت چند روز نیز ممکن است به مصرف داروهایی مانند آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید و همچنین امکان دارد:

• دردی مختصر و خونریزی  خفیف از ناحیه رکتوم داشته باشید.
• به مدت چند روز در ادرار یا مدفوع خود خون مشاهده کنید.

دقت داشته باشید که مایع منی قرمز یا نارنجی رنگ به دلیل وجود مقداری خون در مایع منی است. این حالت ممکن است چندین هفته زمان ببرد تا به طور کامل پاک شود.  

در صورتی که موارد و علائم زیر را مشاهده کردید، لازم است که حتما با بهترین متخصص اورولوژی در تهران تماس بگیرید:

1. داشتن تب
2. وجود مشکل در دفع ادرار
3. داشتن خونریزی طولانی مدت و یا شدید
4. داشتن احساس درد و ناراحتی که با گذشت زمان افزایش می‌یابد.

آیا نمونه برداری پروستات دردناک است؟

اگرچه ممکن است این نمونه برداری باعث ایجاد ناراحتی‌هایی در فرد شود، ولی معمولا خیلی دردناک نیست؛ چرا که قبل از انجام این روش، یک بی‌حس کننده در ناحیه راست روده تزریق می‌شود. در طول نمونه برداری نیز، فرد بیهوش بوده و دردی احساس نخواهد کرد، اما ممکن است هنگام ورود سوزن به بافت، کمی احساس سوزن سوزن شدن داشته باشد.

برخی از افراد ممکن است حین بیوپسی پروستات درد یا ناراحتی‌هایی را تجربه کنند، اما در کل این تجربه برای همه یکسان نیست. عواملی مانند سطح تحمل درد شما، تجربه پزشک و نحوه انجام روش بیوپسی می‌تواند بر میزان درد ناشی از نمونه برداری پروستات تأثیر بگذارد.