آتروفی بیضه به فرآیندهایی در بافت های بیضه که منجر به کاهش اندازه آن ها می شودگفته می شود. به دلیل کاهش اندازه بافت بیضه، عملکرد و روند تشکیل اسپرم مختل می شود که منجر به ایجاد شکل ثانویه ناباروری مردان می شود. این عارضه اکتسابی است و می تواند در هر سنی ایجاد شود. آتروفی بیضه در مردان به تدریج ایجاد می شود، بنابراین تشخیص به موقع برای جلوگیری از اختلالات در سیستم تولید مثل مهم است.
چه چیزی باعث آتروفی بیضه می شود؟
در میان عوامل مختلف، چندین عامل اصلی وجود دارد. بنابراین، اغلب وقوع چنین عارضه هایی با اختلال در گردش خون همراه است.
عوامل خطر
شایع ترین علل آتروفی بیضه عبارتند از:
- نارسایی گردش خون در ناحیه تناسلی
- سن
- التهاب بیضه
- جراحی در ناحیه تناسلی
- سرطان بیضه
- ارکیت
- ابتلا به بیماری های مختلف
- مصرف بیش از حد الکل
- عدم تعادل هورمونی
- پیچ خوردگی بیضه
- واریکوسل
برخی از علل بالقوه عدم تعادل هورمونی که تولید تستوسترون را سرکوب می کند عبارتند از:
- مصرف استروژن
- استروئیدهای آنابولیک
- داروهای خاص
علل کوچک شدن بیضه
ذکر یک عامل که منجر به آتروفی بیضه می شود، امکان پذیر نیست. اغلب این تأثیر منفی عوامل محیطی است که گاهی اوقات به روشی پیچیده عمل می کند.
دلایل اصلی کاهش بیضه در مردان:
واریکوسل به دلیل افزایش مقدار خون ورودی به اندام منجر به آتروفی بیضه می شود. واریکوسل به زمانی اطلاق می شود که وریدهایی که از کیسه بیضه عبور می کنند بزرگ می شوند. واریکوسل معمولاً فقط در سمت چپ رخ می دهد.
پیچ خوردگی بیضه یا طناب اسپرمی وضعیت برعکس است، زمانی که کاهش اندازه بیضه به دلیل اختلال در جریان خون رخ می دهد. تغییرات برگشت ناپذیر در عرض چند ساعت ایجاد می شود. این وضعیت نیاز به مراقبت های پزشکی اورژانسی دارد. درواقع پیچ خوردگی بیضه زمانی اتفاق می افتد که یک بیضه بچرخد و طناب اسپرماتیک را که بیضه ها را به بقیه دستگاه تناسلی متصل می کند بپیچد.
درمان جایگزینی هورمونی نادرست مصرف کنترل نشده مقدار زیادی تستوسترون در بدن منجر به عدم تعادل هورمونی می شود.
اشتیاق به هورمون های استروئیدی و آنابولیک ها به منظور ساخت سریع توده عضلانی.
علائم آتروفی بیضه چیست؟
این عارضه در نوجوانان با فقدان ویژگی های جنسی ثانویه مشخص می شوند. ممکن است در زیر بغل و ناحیه شرمگاهی مو وجود نداشته باشد، اندازه غدد پستانی افزایش می یابد، اندازه آلت تناسلی کاهش می یابد. گاهی اوقات جهش صدا مختل می شود. در معاینه فیزیکی، پزشک بیضه های کوچک و نرمی را مشاهده خواهد کرد که در لمس بدون درد هستند.
سایر علائم عبارتند از:
- افزایش خستگی
- تحریک پذیری
- بی ثباتی عاطفی
- خواب آلودگی
- علائم آسیب به سیستم قلبی عروقی
- افزایش فشار خون.
اگر آتروفی بیضه در مردان بالغ رخ دهد، علائم آن شامل موارد زیر می باشد:
- بیضه های نرم
- کاهش میل جنسی
- ناباروری
- کاهش موهای صورت یا ناحیه شرمگاهی
اگر یک بیماری زمینه ای باعث آتروفی بیضه شود، ممکن است فرد موارد زیر را تجربه کند:
- احساس درد در بیضه ها
- بروز التهاب
- تب
- حالت تهوع و استفراغ
تشخیص آتروفی بیضه
در اولین ویزیت بیمار، پزشک به مشکلات بیمار گوش می کند و اندام های تناسلی خارجی را معاینه می کند. علاوه بر این، در صورت مشکوک شدن به آتروفی بیضه، سایر آزمایش ها و آنالیزها انجام می شود.
روش های تشخیصی
بهترین روش برای تشخیص آتروفی بیضه اسپرموگرافی (تجزیه و تحلیل مایع منی) است. در صورت وجود مشکل، در مایع منی ترشح شده، مقدار کمی اسپرم وجود دارد. تا به امروز، هیچ درمانی برای آتروفی بیضه وجود ندارد که بتواند این مشکل را به طور کامل برطرف کند.
نحوه درمان آتروفی بیضه بستگی به علت ایجاد این عارضه دارد:
در صورت اختلالات عروقی، داروهایی تجویز می شود که خون رسانی به بافت های آسیب دیده را بهبود می بخشد. اگر به دلیل عفونت مقاربتی یا سایر عفونت ها باشد، احتمالاً به آنتی بیوتیک نیاز خواهید داشت. در موارد نادر، ممکن است برای درمان موارد پیچ خوردگی بیضه به جراحی نیاز داشته باشید.
اگر فردی آتروفی بیضه زود تشخیص داده شود و در اسرع وقت تحت درمان قرار گیرد، ممکن است از کوچک شدن بیضه جلوگیری شود. بسیاری از عوامل می توانند باعث کوچک شدن بیضه ها شوند، از مصرف استروئید گرفته تا بیماری های مقاربتی. صرف نظر از علت به وجود آمدن این عارضه، به محض اینکه متوجه مورد خاصی شدید به پزشک مراجعه کنید. درمان زود هنگام برای جلوگیری از پیشرفت آتروفی بیضه، موفقیت آمیز باشد.
