درمان قطعی سنگ حالب

ادرار از طریق لوله‌هایی به نام حالب از کلیه به مثانه منتقل می‌شود. سنگ حالب یک توده معدنی در حالب است که در بیشتر موارد از کلیه منشأ گرفته و به حالب منتقل می‌گردد. این سنگ وقتی تشکیل می‌شود که ذرات معدنی موجود در ادرار راکد شده و توده ای را تشکیل دهند که برخی از آن ها می تواند مانع جریان ادرار شود.

سنگ حالب چیست؟

همانطور که گفتیم این سنگ از کلیه منشاء می‌گیرد و اگر شروع به حرکت کند ممکن است مجبور باشید درد زیادی را تحمل کنید. گاهی این سنگ‌ها بسیار کوچک هستند و همراه با ادرار از بدن خارج می‌شوند، اما گاهی بسیار بزرگ بوده تا جایی که مسیر حالب را مسدود می‌کند. از دغدغه های بسیاری از بیمارانی که به سنگ کلیه نیز دچارند، یافتن روش قطعی درمان سنگ کلیه است.

وظیفه اصلی حالب

کار اساسی و مشخصی که این لوله در بدن بر عهده دارد، انتقال ترشحات کلیوی از کلیه به مثانه است. ولی چگونه این لوله قادر است این کار را در بدن انجام دهد. در حقیقت این لوله به وسیله انقباضاتی که به شکل مداوم و منظم به وسیله اعصاب اتوماتیک، سمپاتیک یا پاراسمپاتیک انجام داده می شود و تحت کنترل قرار می گیرد. در نتیجه این روند را انجام و ادامه داده تا زمانی که بطور کامل آن را به اتمام برساند. 

محل قرارگیری حالب در بدن

همان طور که اشاره شد حالب در بدن ما وظیفه اش انتقال دادن ادرار و محتویات کلیه به داخل مثانه است. به همین دلیل در بدن هر انسانی که سلامت کامل دارد ۲ لوله حالب قرار دارد که هر یک از این ها به یکی از کلیه ها متصل اند و وظیفه شان را به درستی انجام می دهند. این نکته جالب است که نیمه فوقانی آن در درون معده و نیمه پایینی آن در در قسمت لگن قرار دارد.

طول حالب چقدر است

طول این لوله در بدن بزرگسالان بین ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر است که دیواره های آن ضخیم هستند و به شکل عضلانی، فیبری و روکش مخاطی است و قادر است روند انقباض را به سادگی انجام بدهد.

سنگ حالب چه علائمی دارد؟

زمانی که این مشکل در فردی ایجاد شود، درد بسیاری را باید تحمل کند ولی علاوه بر آن می تواند علائم دیگری را هم به همراه داشته باشد که از مهم ترین آن ها عبارتند از:

• حالت تهوع و استفراغ
• سوزش در ادرار
• تکرر ادرار
• دفع ادرار به صورت قطره‌ای و کم
• وجود خون در ادرار
• تب
• درد در پهلوها و بیضه‌ها و اطراف ناف و نوک مجرا

علت ایجاد سنگ حالب

• یکی از متداول‌ترین دلایل برای تشکیل سنگ حالب، بلورهای اگزالات کلسیم می‌باشد. این بلور ها در اثر مصرف کم آب در طول روز و گرفتن رژیم غذایی نادرستی که مقدار زیادی اگزالات کلسیم دارد تولید می‌شوند.
• اسید اوریک یکی دیگر از مواردی است که باعث تولید سنگ حالب می‌شود. این در مواردی رخ می‌دهد که ادرار حالت اسیدی به خود می‌گیرد و البته بیشتر در افرادی رخ می‌دهد که به بیماری نقرس مبتلا هستند.
• عفونت‌های مزمن ادراری محیط مناسبی را برای تشکیل سنگ‌ها فراهم می‌کنند.
• اگر در خانواده فردی دارای سابقه سنگ کلیه باشد، احتمال تشکیل سنگ در دیگر افراد خانواده نیز بیشتر است.
• مصرف ناکافی آب باعث تغلیظ ادرار و افزایش احتمال تشکیل سنگ می‌شود.

انواع سنگ حالب

• نوع دیگر سنگ، سنگ های کلسیم فسفات است که بیشتر در ادرارهای قلیایی همراه با رژیمهای غذایی نادرست ایجاد می‌شوند.
• سنگ‌های استروویت بیشتر در افرادی رخ می‌دهد که مدام با مشکل عفونت ادراری دست و پنجه نرم می‌کنند. همچنین این نوع سنگ با عفونت‌های کلیوی نیز در ارتباط می‌باشند.
• مورد آخر سنگ‌های سیستئین است که خیلی کم‌تر از موارد دیگر رخ می‌دهد و در افرادی ایجاد می‌شود که مبتلا به بیماری سیستینوریا هستند.

مدت زمان دفع سنگ کلیه از حالب چقدر است؟

مدت زمان دفع سنگ حالب بستگی به اندازه، محل سنگ و شرایط بدنی فرد دارد. به طور کلی، دفع سنگ حالب از چند روز تا چند هفته طول می‌کشد. سنگ‌های کوچک‌ تر از ۵ میلی‌متر اغلب در ۱ تا ۲ هفته به طور خودبخودی دفع می‌شوند.

سنگ‌های بزرگ ‌تر از ۱۰ میلی‌متر معمولاً به ندرت به طور طبیعی دفع می‌شوند و معمولاً نیاز به درمان‌های تهاجمی مانند لیتوتریپسی (شکستن سنگ با امواج) یا جراحی دارند. لازم به ذکر است که سنگ‌هایی که به مثانه نزدیک‌ تر هستند، سریع‌ تر از سنگ‌هایی که در بخش بالایی حالب یا نزدیک کلیه قرار دارند، دفع می‌شوند. عوامل شخصی مانند میزان مصرف مایعات، سطح فعالیت بدنی و شرایط سلامت کلی نیز بر سرعت دفع سنگ تأثیرگذار است.

دفع سنگ حالب دردناک است؟

دفع سنگ حالب معمولاً بسیار دردناک است. سنگ حالب زمانی که از کلیه به مثانه حرکت می‌کند و در حالب (مجرای باریکی که کلیه‌ها را به مثانه متصل می‌کند) گیر می‌کند، باعث ایجاد درد شدید در ناحیه پهلو و پایین شکم می‌شود. این درد که به “درد کولیکی کلیوی” معروف است، معمولاً به صورت متناوب بوده و شدت آن به صورت دوره ای بالا و پایین می‌رود.

سنگی که در لوله حالب به دام افتاده است چطور از بدن به صورت خودکار خارج می شود؟

به این نکته توجه داده باشید که اندازه سنگ ها، از اصلی ترین مواردی که در بیرون آمدن آن ها به طور طبیعی دخالت دارد.

به این خاطر طبق قانونی که در بین پزشکان وجود دارد و مطابق آن عمل می کنند، اگر اندازه سنگ از ۴میلی متر کمتر باشد، بطور میانگین بالاتر از ۹۰% احتمال دارد که سنگ با ورزش کردن و نوشیدن مایعات دفع شود.

روش های درمان سنگ کلیه گیر کرده در حالب

در صورتی که با انجام سی تی اسکن پزشک متوجه شود که هنوز هم بعد از گذشت ۲هفته، سنگ در لوله حالب گیر کرده است یا اینکه از همان ابتدا اندازه سنگ از ۶میلی متر بیشتر بوده است، باید حتما با بکار گرفتن عمل های سرپایی این مشکل را برطرف شود. توصیه ما به شما این است که به یک متخصص باتجربه و شناخته شده در این زمینه مراجعه کنید.

در شکل کلی برای درمان سنگ کلیه ای که در لوله های حالب گیر افتاده اند شیوه های مختلفی وجود دارند، ولی به دو روش اصلی که بهترین و موثرترین شیوه های درمانی هستند می توان اشاره کرد:

✳️ سنگ شکنی برون اندامی

این نوع سنگ‌ شکنی برای افراد چاق، باردار و افرادی که اختلال انعقادی دارند پیشنهاد نمی‌شود. در این روش شما بدون هیچ گونه عمل جراحی و یا داروهای بیهوشی به درمان سنگ حالب می‌پردازید. به این‌صورت که روی تخت دراز می‌کشید و پزشک متخصص، با استفاده از امواج اولتراسوند اقدام به شکستن سنگ‌ها و از بین رفتن آن ها می‌کند.البته این روش بسته به محل وجود سنگ،محدودیت هایی دارد.

✳️ سنگ شکنی درون اندامی

این روش بیشتر مورد تائید پزشکان می‌باشد. در این روش فرد به اتاق عمل می‌رود و برای جراحی از داروهای بیهوشی و یا بی‌حسی ناحیه کمری استفاده می‌شود. در روش سنگ‌شکنی درون‌اندامی یک دوربین آندوسکوپی (دستگاه یورتروسکوپ) را از مجرای ادراری و یا مثانه عبور می‌دهند و بعد با کمک پروب سنگ‌شکنی، سنگ‌ها را شکسته و گاهی با پنس از بدن خارج می‌کنند.

✳️ نفرولیتوتومی از طریق پوست

از این روش جراحی برای مواردی استفاده می‌شود که سنگ بسیار بزرگ شده باشد و در ابتدای حالب گیر کرده باشد. حوه جراحی به این صورت است که ابتدا با یورتروسکوپ وارد حالب شده و سنگ به داخل کلیه برگردانده می‌شود و سپس یک برش کوچک در پشت بیمار ایجاد می‌شود و بعد با استفاده از نفروسکوپ وارد کلیه شده و سنگ از بدن خارج می‌ شود. لازم به ذکر است که برای انجام این روش از داروی بیهوشی نیز استفاده می‌شود.

✳️ لاپاراسکوپی

در سنگهای بزرگ ابتدای حالب، می‌توان با لاپاراسکوپی وارد شکم شده و سنگ را به طور کامل خارج کرد.

✳️ قرار دادن استنت در حالب

این یک روش جراحی موقت بوده که در آن یک لوله باریک (استنت) را به داخل حالب اطراف سنگ می‌فرستند.

همه سنگ‌های حالب نیاز به جراحی دارند؟

خیر- همه سنگ‌های حالب نیاز به جراحی ندارند. در واقع، بسیاری از سنگ‌های حالب به طور خودبخودی دفع می‌شوند و نیازی به مداخلات جراحی ندارند. نیاز سنگ حالب به جراحی به عواملی مانند اندازه سنگ، محل قرارگیری آن، شدت علائم و میزان انسداد مجاری ادراری بستگی دارد.

درمان سنگ حالب در بارداری چگونه است؟

درمان سنگ حالب در دوران بارداری نیاز به دقت و مراقبت ویژه دارد، زیرا باید هم سلامت مادر و هم سلامت جنین حفظ شود. انتخاب روش‌های درمانی در بارداری تحت تأثیر محدودیت‌های خاصی قرار می‌گیرد تا از عوارض جانبی برای جنین جلوگیری شود. در مواردی که سنگ کوچک است و علائم خفیف هستند، پزشکان معمولاً توصیه به افزایش مصرف مایعات و استفاده از مسکن‌های ایمن مانند استامینوفن می‌کنند. این روش اغلب در سه‌ماهه اول و دوم بارداری توصیه می‌شود. درمان سنگ حالب در دوران بارداری معمولاً با دقت بیشتری انجام می‌شود تا هم مادر و هم جنین از خطرات دور باشند.

چه زمانی برای درمان سنگ حالب باید به اورولوژ مراجعه کرد؟

اگر درد ناشی از سنگ حالب بسیار شدید است و با داروهای مسکن تسکین نمی‌یابد و یا به طور مداوم ادامه دارد، باید به بهترین متخصص اورولوژی مراجعه کنید. اگر سنگ باعث انسداد حالب شود و ادرار نتواند به درستی از کلیه به مثانه جریان یابد، این موضوع می‌تواند منجر به تورم کلیه و آسیب جدی به کلیه‌ها شود. قابل ذکر است که وجود تب، لرز، درد پهلو، سوزش ادرار یا ادرار بدبو نشانه‌های عفونت کلیه یا مجاری ادراری هستند که در همراهی با سنگ حالب می‌تواند خطرناک باشد. این وضعیت نیازمند درمان سریع برای جلوگیری از عفونت سیستمیک است.

سوالات متداول سنگ حالب

در نهایت….

مصرف کافی آب در طول روز و رعایت موارد ذکر شده می تواند تا ۸۰% شما را از خطر سنگ حالب دور نگه می‌دارد. درصد باقی مانده به دلیل بیماری هایی است که در آن فرد باید داروهایی مصرف کند که منجر به تشکیل این نوع سنگ نیز می شود و همینطور سابقه خانوادگی نیز می تواند موثر باشد.