واریکوسل چه تاثیری در ناباروری مردان دارد؟ بیماری واریکوسل چه عوارضی در زندگی زناشویی فرد خواهد داشت؟
واریکوسل به بزرگ شدن غیر طبیعی سیاهرگها در کیسه بیضه گفته میشود. این اختلال یک مشکل شایع بوده و در ۵ الی ۲۵ درصد جمعیت مردان بالغ دیده میشود.
در حالت طبیعی دمای بیضهها ۲ الی ۳ درجه سردتر از سایر قسمتهای بدن است. اگر سیاهرگ بسیار بزرگتر از اندازهی طبیعی شود باعث جمع شدن خون در این رگها میشود. جمع شدن خون باعث افزایش دمای کیسه بیضه میشود و این مشکل به مرور میتواند منجر به کاهش تولید اسپرم، کاهش کیفیت اسپرم، کاهش اندازه بیضه و پایین آمدن میزان تستوسترون شود. همگی این عوامل در کنار هم میتوانند در باروری آقایان تداخل ایجاد نمایند.
در واقع واریکوسل به دلیل آسیب حرارتی که ایجاد مینماید به مرور باعث کاهش تدریجی اسپرمها میشود. واریکوسل حتی اگر در یک طرف باشد میتواند بر تولید اسپرم هر دو طرف تاثیر بگذارد اما غالباُ با کاهش حجم بیضه حداقل در یک طرف همراه است.
آیا واریکوسل باعث ناباروری میشود؟
واریکوسل یکی از دلایل اصلی ناباروری در مردان است، در واقع واریکوسل شایعترین دلیل ناباروری ثانویه در مردان است. بر اساس آمار در ۲۰ الی ۴۰ درصد مردانی که مشکل ناباروری دارند، بیماری واریکوسل مشاهده میشود. در اکثر موارد واریکوسلها کوچک هستند و هیچ مشکلی در باروری ایجاد نمیکنند. ۸۰ تا ۸۵ درصد از آقایانی که مبتلا به واریکوسل هستند هیچ مشکلی در باروری ندارند. به طور کلی هرچقدر اندازهی واریکوسل بزرگتر باشد، احتمال بروز مشکلات ناباروری، بیشتر میشود.
چگونه درمان واریکوسل بر افزایش قدرت باروری تأثیر مثبت دارد؟
درمان واریکوسل میتواند به صورت جراحی باز، لاپاراسکوپی و یا آمبولیزاسیون باشد. هدف درمان در تمام درمانهای ذکر شده این است که جریان خون در سیاهرگی که منجر به واریکوسل شده است مسدود شود.
بر اساس مطالعات انجام شده، پس از جراحی واریکوسل تعداد اسپرمها و تحرک آنها در اغلب موارد بهبود مییابد اما این جراحی نمیتواند در کیفیت مایع منی تغییری ایجاد نماید. بنابراین در صورتی که علت ناباروری به دلیل کم بودن تعداد اسپرمها و یا کم تحرکی آنها باشد، جراحی واریکوسل میتواند تاثیر مثبت در درمان ناباروری داشته باشد.
زوجینی که تعداد اسپرم آنها کمتر از ۵ میلیون باشد و یا تحرک اسپرمها زیر ۳۰ درصد باشد جهت بارداری بهتر است از روشهایی مانند آی وی اف استفاده کنند. در مردانی که تعداد اسپرم بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون باشد جراحی واریکوسل میتواند یک روش درمان معقول برای برطرف شدن ناباروری باشد.
بیشتر بخوانید: درمان قطعی واریکوسل
درمان واریکوسل، چه تاثیری بر میزان باروری دارد؟
تاثیر درمان واریکوسل بر ناباروری یکی از موضوعات بحث برانگیز بین متخصصین این حوزه است. بر اساس تحقیقات انجام شده و مقالههای چاپ شده در این زمینه، برخی از تحقیقات بیان میکنند که درمان واریکوسل هیچ تاثیری بر باروری آقایان ندارد. اما تعداد دیگری از تحقیقات نتایج متفاوتی را ارائه میکنند و شواهد بسیاری از تاثیر مثبت درمان واریکوسل بر ناباروری ارائه میدهند. با این وجود صدها سال است که واریکوسل به عنوان عاملی برای کاهش تولید اسپرم شناخته شده است. انجمن اورولوژی و انجمن پزشکی باروری آمریکا در جدیدترین مطالعهی انجام شده به این نتیجه رسیده است که درمان واریکوسل با ضایعات قابل لمس در آقایانی که دچار مشکل ناباروری هستند باید انجام شود.
حداقل مواردی که در درمان واریکوسل جهت برطرف شدن مشکل ناباروی آقایان باید مورد توجه قرار بگیرد عبارت است از:
- وجود هرگونه پارامتر غیرطبیعی در مایع منی
- بررسی هرگونه مشکل ناباروی در شریک جنسی
- اندازهی واریکوسل (سیاهرگهای بزرگتر از ۳.۵ میلیمتر که توسط سونوگرافی تشخیص داده شدهاند)
اگر ارزیابی مایع منی در یک مرد غیر طبیعی بوده و اندازهی واریکوسل بزرگ باشد، در ۶۵ الی ۷۰ درصد موارد پس از درمان واریکوسل، احتمال بهبود چشمگیر در تعداد و تحرک اسپرمها وجود دارد. به طور کلی هرچقدر اندازهی واریکوسل بزرگتر باشد احتمال بهبود ناباروری پس از درمان نیز بیشتر است.
مواردی که پیش از درمان واریکوسل باید در نظر داشت
قبل از درمان واریکوسل لازم است تا نکات و موارد مهمی رادر نظر داشته باشید که در ادامه به این موارد پرداختهایم:
- چه مدت زمانی از تلاش زوجین برای باروری میگذرد. در صورتی که یک زوج ۶ الی ۱۲ ماه جهت باروری تلاش کردهاند اما به نتیجهای نرسیدهاند، درمان واریکوسل میتواند به نتایج مثبتی برسد.
- سن زن: در صورتی که سن زن بالای ۴۰ سال باشد باید به این موضوع نیز پیش از درمان واریکوسل توجه کرد.
- پارامترهای مایع منی: در صورتی که تعداد اسپرم بسیار کم باشد ممکن است درمان واریکوسل تاثیری در باروری نداشته باشد. در این زوجین حتی پس از درمان واریکوسل ممکن است درمان به روش آی وی اف نیاز باشد.
- سایر درمانهای در حال انجام: استرسی که به دلیل درمانهای دیگر به بدن وارد میشود، میتوانند در کاهش تولید اسپرم نقش داشته باشند.
نتیجه گیری
همان طوری که در این مقاله اشاره شد، درمان واریکوسل و تاثیر آن بر درمان ناباروری با پیچیدگیهایی همراه است. با اینکه جراحی واریکوسل یک جراحی ساده است اما انجام آن به تمام زوجینی که دچار ناباروری هستند توصیه نمیشود. انتخاب روش جراحی واریکوسل تنها پس از بررسی فاکتورهایی که پیشتر اشاره شده و در صورت تشخیص بهترین متخصص اورولوژی در تهران انجام خواهد شد.
در صورتی که ۴ الی ۱۲ ماه پس از جراحی واریکوسل، بارداری حاصل نشد میتوانید جهت انتخاب سایر روشهای درمان ناباروری مانند لقاح داخل رحمی و یا لقاح آزمایشگاهی اقدام نمائید.
